Νεοζηλανδός εξερευνητής, ορειβάτης, συγγραφέας και φιλάνθρωπος. Υπήρξε ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε την υψηλότερη βουνοκορυφή του κόσμου, το Έβερεστ των Ιμαλαΐων.
«Στο τέλος δεν είναι το βουνό που κατακτούμε αλλά ο εαυτός μας», απάντησε ο Εντμουντ Χίλαρι σε μία από τις αμέτρητες φορές που ρωτήθηκε για το πώς ένιωσε όταν στις 29 Μαΐου 1953 κατέκτησε για πρώτη φορά στην ιστορία το Έβερεστ
Τίποτα δεν προδίκαζε πως ο μοναχικός έφηβος και μετέπειτα φιλήσυχος μελισσοκόμος από το Οκλαντ της Νέας Ζηλανδίας θα πατούσε πρώτος το πόδι του στην αφιλόξενη αλλά ταυτόχρονα μαγευτική «στέγη» του κόσμου.
Μέχρι τότε τουλάχιστον 150 άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους, με το όνειρο της κατάκτησης της ψηλότερης κορυφής του κόσμου να «παγώνει» για πάντα στα μάτια τους.
Ο Εντμουντ Χίλαρι δεν έχει μείνει στην ιστορία μόνο ως ένας πρωτοπόρος ορειβάτης, αλλά ως σπουδαίος άνθρωπος, φωτεινό παράδειγμα προσφοράς και ανθρωπιάς.
Τη φιλία με τον Νεπαλέζο οδηγό του δεν την ξέχασε ποτέ, όπως ποτέ δεν ξέχασε και τις σκληρές συνθήκες της ζωής των κατοίκων που ζουν στα «πόδια» του Εβερεστ.
Χάρη στην πρωτοβουλία του Χίλαρι χτίστηκαν στη χώρα του Νεπάλ δύο νοσοκομεία, 30 σχολεία, 12 ιατρικές κλινικές, γέφυρες και αεροδρόμια.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επέδειξε για την αναστήλωση μοναστηριών, αφού σεβόταν απεριόριστα τη βουδιστική θρησκεία.
Είναι χαρακτηριστικό πως, αφού ο Χίλαρι και ο Νοργκάι πάτησαν την κορυφή, έθαψαν στο χιόνι λίγα γλυκά και μπισκότα ως ελάχιστη προσφορά στους θεούς.
Ο «Μπούρα-Σαχίμπ», όπως θα τον αποκαλούν για πάντα οι κάτοικοι του Νεπάλ (στη γλώσσα τους σημαίνει «μεγάλος στο ανάστημα, μεγάλος στην καρδιά»), με την ακτινοβολία της παρουσίας του έριξε φως στη σκοτεινή αυτή γωνιά της γης.
«Κανένα εγχείρημα, καμία επιτυχία». Με αυτές τις τέσσερις λέξεις τιτλοφόρησε το 1975 την αυτοβιογραφία του ο Εντμουντ Χίλαρι και απέδωσε με τον καλύτερο τρόπο όλη του την κοσμοθεωρία.
Στόχος του υπήρξε πάντα η κορυφή μέσα από την προσπάθεια. Συνήθιζε να λέει πως «η κατάκτηση του Εβερεστ ήταν σαν να κερδίζεις έναν πόλεμο για χάρη της ανθρωπότητας».
Και όταν του ζήτησαν διευκρίνιση, η απάντησή του ήταν αφοπλιστική: «Διδαχτήκαμε τις τεράστιες και ανεκμετάλλευτες ικανότητες του ανθρώπου… σαν να φτάνεις στο φεγγάρι χωρίς τη βοήθεια της τεχνολογίας».
Στις 11 Ιανουαρίου ο Εντμουντ «έφυγε». «Εφυγε» όμως για «ψηλά» και εκεί θα είναι χαρούμενος, γιατί πάντα το λιγότερο που κοίταζε ήταν το «ψηλά».
Ο Έντμουντ Χίλαρι (Edmund Hillary) γεννήθηκε στο Τουάκο της Νέας Ζηλανδίας στις 20 Ιουλίου 1919. Μελισσοκόμος το επάγγελμα ξεκίνησε από πολύ μικρός την ορειβασία στις Άλπεις της Νέας Ζηλανδίας. Υπηρέτησε σε υδροπλάνο κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και τραυματίστηκε. Το 1951 αντίκρισε για πρώτη φορά τα Ιμαλάια, συμμετέχοντας στην αναγνωριστική αποστολή μιας νεοζηλανδικής ορειβατικής ομάδας.
Στις 29 Μαΐου 1953 ήλθε η μεγάλη στιγμή. Ως μέλος βρετανικής ορειβατικής αποστολής στα Ιμαλάια, πρώτος αυτός πάτησε την ψηλότερη κορυφή τους Έβερεστ, μαζί με τον νεπαλέζο οδηγό του Τέντζικ Νοργκάι, της φυλής των Σάρπα, που ζει στη σκιά του μεγάλου βουνού. «Είναι σαν να φτάνεις στο φεγγάρι χωρίς τη βοήθεια της τεχνολογίας» περιέγραψε το κατόρθωμά του στο βιβλίο του Μεγάλη Περιπέτεια (1955). Λίγες μέρες μετά τον άθλο του χρίστηκε σερ από τη βασίλισσα Ελισάβετ (16 Ιουλίου 1953).
Ο Χίλαρι πραγματοποίησε και άλλες αποστολές στην περιοχή του Έβερεστ τη δεκαετία του '60 και αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ζωής του στο Ταμείο των Ιμαλαΐων, που συγκέντρωνε περίπου 250.000 δολάρια ετησίως για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Παράλληλα, βοήθησε να χτιστούν στο Νεπάλ νοσοκομεία, σχολεία, γέφυρες, ακόμη κι ένα αεροδρόμιο. Σε ένα αεροπορικό δυστύχημα στην περιοχή το 1975 έχασε τη γυναίκα του Λουίζ και τη μικρή του κόρη Μπελίντα, που συμμετείχαν ενεργά στο φιλανθρωπικό του έργο.
Το 1977 ηγήθηκε της πρώτης αποστολής με αεριοπροωθούμενο σκάφος στον ποταμό Γάγγη και συνέχισε ορειβατώντας ως τις πηγές του στα Ιμαλάια.
Ο σερ Εντμουντ Χίλαρι ήταν ο γνωστότερος Νεοζηλανδός παγκοσμίως και ο μοναδικός εν ζωή, το πρόσωπο του οποίου αποτυπώθηκε σε χαρτονόμισμα της χώρας του. Πέθανε από πνευμονία σε νοσοκομείο του Όκλαντ στις 11 Ιανουαρίου 2008.
Άφησε εν ζωή τη δεύτερη σύζυγό του Τζουν και δύο παιδιά, τον Πίτερ (1954), που συνεχίζει την ορειβατική παράδοση των Χίλαρι και τη Σάρα (1955), που ασχολείται με το φιλανθρωπικό έργο της οικογένειας.
