Μαρκάρισμα Βασίλισσας

Επιθεωρησεις Μελισσιων

                                                 

                                                     Τι ελέγχουμε σε μία επιθεώρηση

Ανάλογα με την εποχή του έτους και το σύστημα εκμετάλλευσης των μελισσιών, που έχει επιλέξει ο κάθε μελισσοκόμος, οι επιθεωρήσεις έχουν ένα βασικό στόχο, π.χ. έλεγχος βασιλικών κελιών, χημειοθεραπεία κ.α. Εκτός όμως από αυτό το βασικό σκοπό σε κάθε επιθεώρηση ο μελισσοκόμος πρέπει να αποκτά μία γενικότερη εικόνα της κατάστασης που βρίσκονται τα μελίσσια του. Έτσι ελέγχεται :

• η ύπαρξη βασίλισσας. Η ύπαρξη βασίλισσας μπορεί να πιστοποιηθεί από την εύρεση της ίδιας ή από την παρουσία ωού μιας ημέρας
• η κατάσταση του γόνου. Ελέγχεται δηλαδή εάν υπάρχουν όλα τα στάδια του γόνου (ανοιχτός ή σφραγισμένος), εάν υπάρχουν κελιά γόνου με σημάδια ασθένειας, εάν ο γόνος είναι συμπαγής ή εάν παρατηρείται ‘μπλοκάρισμα’ του γόνου.
• η ύπαρξη χώρου. Η ύπαρξη χώρου μπορεί να αναφέρεται στην ωοτοκία της βασίλισσας, στον πληθυσμό του μελισσιού ή και στις τροφές (μέλι ή γύρη)
• η ύπαρξη τροφών, μελιού ή γύρης
• η εμφάνιση ασθενειών, του γόνου ή των ενήλικων μελισσών
• η ανάπτυξη του σμήνους. Ελέγχεται η τυχόν προετοιμασία του μελισσιού για σμηνουργία, καθώς και η γενικότερη ανάπτυξή του σε σχέση με τα υπόλοιπα μελίσσια του μελισσοκομείου.

 

Ο κάθε μελισσοκόμος πρέπει να έχει υπ’ όψιν του ότι συχνές επιθεωρήσεις :

• αποδιοργανώνουν το σμήνος, προκαλούν διακοπή της εκτροφής του γόνου και της ωοτοκία της βασίλισσα
• διεγείρουν επιθετικά τις μέλισσες
• προκαλούν διακοπή της συλλογής τροφών για 10-30 λεπτά, μειώνοντας έτσι τις αποδόσεις σε ποσοστό που μπορεί να φτάσει και το 30%
• έχουν σαν αποτέλεσμα απώλειες μελισσών
• αυξάνουν, λόγω αναστάτωσης, την κατανάλωση τροφών, με ταυτόχρονη αύξηση της θερμοκρασίας της κυψέλης.
• συχνές επιθεωρήσεις, ιδιαίτερα αργά το φθινόπωρο, ευνοούν την εμφάνιση ασθενειών και κυρίως νοσεμίασης.

                                                Προφυλάξεις κατά τις επιθεωρήσεις

Παράγοντες που κάνουν τις μέλισσες επιθετικές :    

• Ο καιρός. Οι επιθεωρήσεις πρέπει να γίνονται με αίθριο καιρό. Η συννεφιά, η αναμονή βροχής, ο δυνατός αέρας, κάνουν τις μέλισσες επιθετικές.
• Η ενδυμασία του μελισσοκόμου. Τα μάλλινα ή τα συνθετικά ρούχα, όπως και τα σκουρόχρωμα, διεγείρουν επιθετικά τις μέλισσες. Ο μελισσοκόμος πρέπει να φορά πάντα παντελόνι και να μην αναδύει έντονες μυρωδιές, όπως κολόνιες, ή αρώματα. Επίσης να φορά αντικείμενα που γυαλίζουν, όπως ρολόι, κοσμήματα, που προσελκύουν την προσοχή των μελισσών, ενώ τέλος πρέπει να φορά πάντα προσωπίδα. Η κίνηση των βλεφάρων διεγείρει τις μέλισσες, ενώ τα κεντρίσματα γενικότερα στο κεφάλι είναι οδυνηρά και επικίνδυνα. 

• Οι μέλισσες θα πρέπει να καπνίζονται ελαφριά, διατηρώντας το καπνιστήρι σε κάποια απόσταση από το μελίσσι και να αποφεύγονται οι απότομες και νευρικές κινήσεις, τα χτυπήματα της κυψέλης και η θανάτωση μελισσών. Ο αδένας συναγερμού μιας θανατωμένης μέλισσας συνεχίζει για αρκετή ώρα να εκκρίνει φερομόνη συναγερμού, προκαλώντας τις άλλες μέλισσες να επιτεθούν
• Δεν πρέπει οι κυψέλες να παραμένουν ανοικτές για μεγάλο χρονικό διάστημα, ιδιαίτερα όταν οι καιρικές συνθήκες δεν είναι κατάλληλες.
• Εάν ο μελισσοκόμος δεχθεί κέντρισμα, θα πρέπει αμέσως να απομακρύνει το κεντρί, προσέχοντας όμως να μην σπάσει την κύστη του δηλητηρίου. Το σύστημα του κεντριού που μένει στο σώμα του μελισσοκόμου κινείται προς το εσωτερικό, απελευθερώνοντας συνέχεια δηλητήριο. Γι’ αυτό θα πρέπει να απομακρυνθεί το γρηγορότερο, χωρίς να σπάσει και η κύστη του δηλητηρίου, γιατί τότε θα προκληθεί έγχυση του δηλητηρίου στο σώμα. Μετά την απομάκρυνση του κεντριού, το σημείο που έχει κεντρισθεί πρέπει να καπνιστεί, ώστε να αλλοιωθούν οι φερομόνες επιθετικότητας, που έχουν μείνει και που θα προσελκύσουν και άλλες μέλισσες.

                                                    Πως επιθεωρούμε ένα μελίσσι


1ο Βήμα : ανάβουμε το καπνιστήρι. Ως καύσιμο υλικό χρησιμοποιούνται πευκοβελόνες, πριονίδια, ίσκα, βουνιές αγελάδας κ.α.. Το καύσιμο υλικό δεν πρέπει να παράγει καπνό πολύ ζεστό, να καίγεται σιγά-σιγά και να μην διεγείρει επιθετικά τις μέλισσες.

 2ο Βήμα : ο μελισσοκόμος πρέπει να στέκεται πάντα στο πλάι ή πίσω από την κυψέλη, ποτέ μπροστά στην είσοδο, για να μην εμποδίζει την πτήση των μελισσών. Το μελίσσι καπνίζεται
από την είσοδο. Μετά από ένα λεπτό περίπου αφαιρείται το εξωτερικό καπάκι, και τοποθετείται ανάποδα πίσω ή στην  άλλη πλευρά της κυψέλης.

3ο Βήμα : Ανασηκώνεται το εσωτερικό καπάκι και το μελίσσι καπνίζεται. Στη συνέχεια αφαιρείται και τοποθετείται ανάποδα, μπροστά στην είσοδο, έτσι ώστε οι μέλισσες που βρίσκονται πάνω σ’ αυτό να μπορούν να μπουν χωρίς ενόχληση στην κυψέλη. Ελέγχεται εάν βρίσκεται η βασίλισσα στο καπάκι, και εάν ναι διευκολύνεται ώστε να επιστρέψει στο μελίσσι. Το μελίσσι καπνίζεται έτσι ώστε οι μέλισσες που βρίσκονται στους κηρηθροφορείς να κατέβουν προς τα κάτω. Ο μελισσοκόμος φροντίζει κατά τη διάρκεια της επιθεώρησης ώστε να μην βρίσκονται ποτέ πολλές μέλισσες πάνω στους κηρηθροφορείς.

4ο Βήμα : αφαιρείται ένα από τα ακριανά πλαίσια, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η εργασία. Το πλαίσιο αυτό τοποθετείται στην αντίθετη πλευρά, από αυτή που εργάζεται ο μελισσοκόμος.

5ο Βήμα : τα πλαίσια αφαιρούνται προσεκτικά, χωρίς κραδασμούς, και ανασηκώνονται κατακόρυφα, έτσι ώστε να μην συνθλίβονται μέλισσες. Κάθε πλαίσιο επιθεωρείται ξεχωριστά και επανατοποθετείται στην κυψέλη, σε επαφή με το προηγούμενο, έτσι ώστε να μην δημιουργούνται κενά μεταξύ των πλαισίων. Το κάθε πλαίσιο επιθεωρείται σε οριζόντια θέση. 

6ο Βήμα :  οι μελιτοθάλαμοι μετακινούνται σκεπασμένοι με το εσωτερικό καπάκι και τοποθετούνται διαγώνια επάνω στ εξωτερικό καπάκι, πίσω ή δίπλα στην κυψέλη. Στην περίπτωση που ένα μελίσσι έχει περισσότερα από ένα πατώματα, η επιθεώρηση ξεκινά από τη γονοφωλιά, το πρώτο από κάτω προς τα πάνω πάτωμα. Σε διαφορετική περίπτωση έως ότου φτάσουμε στον πρώτο πάτωμα, όλες οι μέλισσες από τους άλλους ορόφους θα έχουν μαζευτεί εκεί, γεγονός που θα κάνει την επιθεώρηση αδύνατη.


Σοφία Γούναρη    

Μεταφορές Μελισσιών

Σοφία Γούναρη  

Με την συνεχή αύξηση του αριθμού των μελισσοσμηνών και τον συνεχή περιορισμό της μελισσοκομικής χλωρίδας (πυρκαγιές, εκχερσώσεις), η μεταφορά των μελισσιών για την εκμετάλλευση των ανθοφοριών διαφόρων περιοχών, θεωρείται πια σύμφυτη με την επαγγελματική μελισσοκομία. Άλλωστε και από τα πολύ παλιά χρόνια η μελισσοκομία στην Ελλάδα χαρακτηριζόταν ως νομαδική, καθώς η χώρα μας δεν διαθέτει στο μεγαλύτερο της ποσοστό εκτάσεις ομοιόμορφης βλάστησης ικανές να συντηρήσουν όλο το χρόνο, έναν αριθμό επαγγελματικών μελισσοκομικών μονάδων.

Ανάμεσα στις απαραίτητες γνώσεις που πρέπει να έχει ένας μελισσοκόμος, ως προϋπόθεση επιτυχίας, είναι και η γνώση των μελισσοκομικών νομών που μπορεί να εκμεταλλευτεί και των περιοχών που αυτές βρίσκονται. Έτσι κάθε χρόνο - ανάλογα με τους στόχους του - θα πρέπει να καταστρώνει ένα πρόγραμμα μεταφορών των μελισσιών του.

 Σημαντικό στοιχείο, αναφορικά με τις περιοχές που θα επιλέξει, αποτελεί το γεγονός ότι, μία περιοχή όπου συγκεντρώνονται πολλά μελίσσια, δεν αποτελεί κατ’ ανάγκη και την καλύτερη δυνατή λύση. Κι αυτό γιατί σ’ αυτές τις περιοχές η πληθώρα των μελισσοκομείων μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των αποδόσεων, λόγω ανταγωνισμού, μετάδοση ασθενειών, φαινόμενα λεηλασίας κ.α..

Η Ελληνική νομοθεσία δεν διαθέτει νόμους και διατάξεις για τον ανώτερο αριθμό μελισσιών, που μπορούν να συγκεντρωθούν σε μια περιοχή, ή την απόσταση που θα πρέπει να έχουν δύο γειτονικά μελισσοκομεία. Αυτό επαφίεται κάθε φορά στη συναδελφική  κατανόηση του κάθε μελισσοκόμου.

Άλλωστε η μελισσοχωριτικότητα, ο αριθμός δηλαδή των μελισσιών που μπορούν να συνυπάρξουν σε μια περιοχή χωρίς να παρουσιαστεί μείωση των αποδόσεων, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το είδος και η κατάσταση των χλωρίδας, οι καιρικές και εδαφικές συνθήκες, η δυναμικότητα των μελισσών, κ.α.. γι’ αυτό και είναι δύσκολο να καθοριστεί. 

Σύμφωνα με κάποιες αναφορές από χώρες του εξωτερικού σε μια συγκεκριμένη περιοχή ακτίνας 1-2 χιλιομ. Δεν πρέπει να συνυπάρχουν περισσότερα από 75-100 μελίσσια. Ο αριθμός αυτός φαίνεται φανταστικός για τις ελληνικές συνθήκες, αφού σε συγκεκριμένες περιοχές και εποχές του έτους, π.χ. τον Αύγουστο στη Θάσο, ξεπερνιέται κατά πολύ, με δυσμενείς όπως είναι φυσικό επιπτώσεις και στην απόδοση αλλά και στην υγιεινή των μελισσιών

  Μετακινήσεις μελισσιών σε αποστάσεις μερικών μέτρων            
Οι μέλισσες, οι συλλέκτριες  μέλισσες, έχουν συγκεκριμένη εικόνα στο μυαλό τους για τη θέση της φωλιάς τους, την οποία και κρατούν στη μνήμη τους. Έτσι εάν ένα μελίσσι μεταφερθεί  μερικά μέτρα μακριά από την αρχική θέση του, οι συλλέκτριες μέλισσες θα επιστρέψουν στην παλιά θέση και θα χαθούν, αφού ύστερα δεν θα μπορούν να βρουν την κυψέλη τους.           

Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα αυτό θα πρέπει οι κυψέλες να μετακινούνται κάθε ημέρα κατά 0,5 έως 1 μέτρο, έτσι ώστε οι μέλισσες να συνηθίζουν την νέα θέση χωρίς να χάνονται.          
 Για την μετακίνηση κυψελών κατά 10-20 ή και περισσότερα μέτρα, η οποία πρέπει να γίνει αμέσως, μπρεί να χρησιμοποιηθεί το νιτρικό αμμώνιο (NH4NO3 ) .
Η ουσία αυτή προκαλεί απώλεια μνήμης στις μέλισσες, και έχει χρησιμοποιηθεί και στ παρελθόν για κοντινές μετακινήσεις, για συνενώσεις μελισσιών, για την καταστολή λεηλασίας, αντικατάσταση βασιλισσών κ.α..           

Στις Η.Π.Α. χρησιμοποιείται με επιτυχία το κοκκώδες λίπασμα νιτρική αμμωνία 33% στο καπνιστήρι, με δύο τρόπους :τοποθετείται στο καπνιστήρι μία κουταλιά του γλυκού νιτρική αμμωνία μέσα σε ένα κομμάτι λινάτσα.
Ποτέ το λίπασμα δεν τοποθετείται απ’ ευθείας στη φωτιά, γιατί θα καεί αμέσως χωρίς να κάνει τίποταή διαλύονται 910 γραμ. νιτρικής αμμωνίας σε 3, λίτρα νερό και εμβαπτίζοται στο διάλυμα αυτό κομμάτια λινάτσας, μεγέθους 15-20 εκατ.. τα κομμάτια αυτά αφού στεγνώσουν χρησιμοποιούνται ως καύσιμη ύλη στ καπνιστήρι.

Προσοχή :μεγαλύτερη από την απαραίτητη ποσότητα καπνού μπορεί να ακινητοποιήσει, να αναισθητοποιήσει ή και να θανατώσει τις μέλισσεςο καπνός της νιτρικής αμμωνίας θα πρέπει να εξέρχεται χωρίς δυσκολία από το καπνιστήρι, καθώς διαφορετικά υπάρχει σοβαρός κίνδυνος έκρηξηςμε την ακινητοποίηση ή και αναισθητοποίηση των μελισσών, η οποία μπορεί να κρατήσει μέχρι και 15 λεπτά, έχουμε απώλεια γόνου, ο οποίος εκείνο το διάστημα δεν ταίζεται, ενώ υπάρχουν ενδείξεις μείωσης της διάρκειας της ζωής των ίδιων των μελισσών.   

Μετακινήσεις μελισσιών σε αποστάσεις μέχρι 3 χιλιομ.           

 Η μετακίνηση μελισσιών σε απόσταση έως 3 χιλιόμετρα, θεωρείται μικρή για τις μέλισσες, και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές απώλειες σε πληθυσμό, συλλέκτριες μέλισσες, οι οποίες θα επιστρέψουν στην παλιά θέση της φωλιά τους.           
Σε τέτοιες περιπτώσεις θα πρέπει τα μελίσσια πρώτα να μεταφερθούν για 1 μήνα σε απόσταση τουλάχιστον 10 χιλιομέτρων και μετά να τοποθετηθούν στην καινούργια τοποθεσία.           

Επειδή αυτό στις περισσότερες περιπτώσεις είναι σχεδόν αδύνατο, για να χάσουν οι μέλισσες τη μνήμη της θέση της κυψέλης τους, τα μελίσσια - που πρόκειται να μετακινηθούν - μένουν κλειστά για 48-36 ώρες σε σκιερό μέρος και αφού έχουν εφοδιαστεί με άφθονο νερό.

Σ’ αυτό τα διάστημα οι μέλισσες χάνουν τη μνήμη της παλιάς θέσης της φωλιάς. Η επιτυχία αυτής της μεθόδου εξαρτάται από τη δυναμικότητα του μελισσιού. Μελίσσια λίγων πλαισίων, μικρής δυναμικότητας, αφ’ ενός χάνουν πιο γρήγορα τη μνήμη τους, αφ’ ετέρου δεν κινδυνεύουν να πεθάνουν από θερμοπληξία κατά τον εγκλεισμό τους.

Μετακινήσεις μελισσιών σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 3 χιλιομέτρων Για να μετακινηθούν κυψέλες σε μεγάλες αποστάσεις θα πρέπει να προετοιμαστούν :

• να τοποθετηθούν συνδετήρες σε κάθε κινητό μέρος της κυψέλης (καπάκι, πυθμένας, κ.α.)
• τα μελίσσια να περιέχουν όσο το δυνατό λιγότερο μέλι
• οι κυψέλες να είναι σε καλή κατάσταση, όχι σάπιες, με ρωγμές ή ανοίγματα
• εάν η εποχή της μεταφοράς χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες, τα μελίσσια είναι δυνατά και η απόσταση που θα πρέπει να καλυφθεί μεγάλη, θα πρέπει να τοποθετηθούν στα μελίσσια εσωτερικοί τροφοδότες με νερό.

 Το φόρτωμα των μελισσιών θα πρέπει να γίνεται βραδινές ώρες, όταν όλες οι συλλέκτριες έχουν επιστρέψει στις κυψέλες.Οι μελισσοκόμοι θα πρέπει να φορούν άρβυλα και χονδρά γάντια, γιατί καθώς το φόρτωμα γίνεται συνήθως στα σκοτεινά, υπάρχει κίνδυνος φιδιών ή σκορπιών, ή ακόμα και αγκαθιών κ.α.
Το φόρτωμα γίνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να κυκλοφορεί ο αέρας ανάμεσα από τις κυψέλες, ενώ δεν πρέπει να ξεπερνιέται το ωφέλιμο φορτίο και το επιτρεπόμενο ύψος του αυτοκινήτου.
Τα πλαίσια των μελισσιών να είναι παράλληλα προς τις πλευρές του φορτηγού.Καλό είναι το ταξίδι να γίνεται χωρίς διακοπή. Εάν οι θερμοκρασίες που επικρατούν είναι υψηλές, τα μελίσσια διαβρέχονται σε τακτά χρονικά διαστήματα με νερό.

Η κάθε ντάνα κυψελών θα πρέπει να δένεται καλά και στο τέλος όλο το φορτίο μαζί, ώστε να παραμένουν όσο γίνεται ακίνητες κατά τη μεταφορά.  Κατά τη μεταφορά μελισσιών στο αυτοκίνητο θα πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχουν καπνιστήρι, καύσιμη ύλη, ξέστρο, μάσκες, σφυρί, καρφιά, γύψος, εφημερίδες, ένας ψεκαστήρας με νερό και μερικά σακιά καλά χωρίς τρύπες. Τα εφόδια αυτά μπορεί να αποδειχθούν πολύ χρήσιμα σε περίπτωση μικροατυχήματος.      

Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση 5936/550/1971 , ΦΕΚ 72/1971, επιτρέπεται η μεταφορά μέχρι και 5 ατόμων, εργατών ή μελών της οικογένειας του μελισσοκόμου, με το μελισσοκομικό αυτοκίνητο, εφόσον τα άτομα αυτά πηγαίνουν για να τρυγήσουν, ή να επιθεωρήσουν τα μελίσσια, ή να τα ταίσουν ή ακόμα και όταν μεταφέρουν κυψέλες σε μια ανθοφορία.

Όταν τα μελίσσια μεταφερθούν στην νέα τους θέση και ανοιχθούν αμέσως, χωρίς καμία προφύλαξη, τότε οι μέλισσες ξεχύνονται έξω και πετάνε, με αποτέλεσμα να χαθούν. Υπολογίζεται ότι σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να χαθεί και το 25% του πληθυσμού ενός μελισσιού. Για να μην συμβεί αυτό θα πρέπει πριν αφαιρεθούν οι είσοδοι από τα μελίσσια να ραντίζονται με νερό, από τη σήτα αερισμού, να αφεθούν να ηρεμήσουν για 15 λεπτά και έπειτα να ανοιχθούν με τη βοήθεια καπνού.

Σοφία Γούναρη   

Νερο και μελισσες

Η εξασφάλιση νερού στις μέλισσες αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για μια επιτυχημένη ανάπτυξη του μελισσιού και μία καλή παραγωγή. Η ωοτοκία της βασίλισσας και η επέκταση της γονοφωλιάς επηρεάζεται άμεσα από την επάρκεια νερού στην κυψέλη. Οι μέλισσες μπορούν για ένα διάστημα να εκθρέψουν γόνο χωρίς να έχουν στη διάθεσή του γύρη, μετακινώντας πρωτείνες από άλλα σημεία του σώματός τους προς τους αδένες παραγωγής βασιλικού πολτού, δεν μπορούν όμως να εκθρέψουν γόνο χωρίς νερό. Το νερό είναι απαραίτητο στις μέλισσες για :           τη ρύθμιση της θερμοκρασίας της φωλιάς  την αραίωση του μελιού ή του πυκνού σιροπιού, που τους δίνεται ως τροφοδότηση, ώστε να παρασκευάσουν το μίγμα με το οποίο ταίζουν τον γόνο να διαλύσουν την κρυσταλλική ζάχαρη ή το ζαχαρωμένο μέλι να διατηρήσουν τη σχετική υγρασία μέσα στο κελί στα επιθυμητά επίπεδα, ώστε να μπορέσει το αυγό που ωοτοκεί η βασίλισσα να εκκολαφθεί και να μην αποξηρανθεί  να επιβιώσουν ως οργανισμοί, καθώς όπως και στον άνθρωπο το 60% του όγκου του σώματός τους αποτελείται από νερό.  Συμπεριφορά των μελισσών κατά τη συλλογή νερού :             Σε κάθε μελίσσι υπάρχει μία εξειδικευμένη ομάδα μελισσών, που ασχολείται αποκλειστικά με τη συλλογή και μεταφορά νερού στην κυψέλη. Οι μέλισσες αυτές το 70% του νερού που συλλέγουν και μεταφέρουν στον πρόλοβό τους, σε οικιακές μέλισσες, οι οποίες με τη σειρά τους παίζουν τον ρόλο των αποθηκών νερού. Το υπόλοιπο νερό (30%) περνά στ κυρίως στομάχι της ‘νεροκουβαλήτρας’ μέλισσας. Ένα μικρό μέρος χρησιμοποιείται και το υπόλοιπο αποβάλλεται με τα περιττώματα.             Όταν οι εργάτριες μέλισσες έχουν ανάγκη για νερό μπορούν να πετάξουν ακόμα και σε χαμηλότερες θερμοκρασίες, από εκείνες στις οποίες πετάνε για να συλλέξουν νέκταρ. Ιδιαίτερα κατά τους μήνες Μάρτιο - Μάιο, οπότε και αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς η γονοφωλιά και οι ανάγκες για νερό είναι μεγάλες, μπορούν να πετάξουν και σε θερμοκρασία 7°-10° C . Οι μέλισσες συλλέγουν νερό θερμοκρασίας 18°-32° C , ενώ αγνοούν νερό θερμοκρασίας μεγαλύτερης των 36° C . Επίσης προτιμούν νερό με αλάτι, όταν όμως η περιεκτικότητα του αλατιού στ νερό ξεπεράσει το 1%, τότε οι μέλισσες δεν το συλλέγουν. Οι ανάγκες ενός μελισσιού σε νερό :Οι μέλισσες ενός μελισσιού συλλέγουν περίπου 0,5 του λίτρου νερό ανά ημέρα. Σε ζεστές ημέρες  η ποσότητα αυτή μπορεί να φτάσει τα 2 λίτρα, ενώ έχει υπολογιστεί ότι όταν επικρατεί καύσωνας ένα μελίσσι μπορεί να συλλέξει έως και 5 λίτρα νερού την ημέρα. Μία συλλέκτρια νερού κάνει 56 περίπου ταξίδια ανά ημέρα, τα οποία μπορούν να γίνουν και 100, σε ημέρες εντατικής συλλογής νερού. Το κάθε ταξίδι διαρκεί περίπου 3-10 λεπτά και το κάθε φορτίο αρκεί για 20 περίπου προνύμφες Ποτίστρες νερού :Το νερό μπορεί να δοθεί στις μέλισσες είτε απ’ ευθείας, με τροφοδότες μέσα στην κυψέλη, είτε με εξωτερικούς τροφοδότες. Α. Εσωτερικοί τροφοδότες νερού :             Η τοποθέτηση νερού μέσα στην κυψέλη βοηθά ιδιαίτερα κατά τις πολύ ζεστές ημέρες, ώστε να μην μειωθεί ο ρυθμός ωοτοκίας της βασίλισσα, να διατηρηθεί ο πληθυσμός του μελισσιού και να αυξηθούν οι αποδόσεις του. Ιδιαίτερα απαραίτητο είναι το νερό μέσα στην κυψέλη, όταν τα μελίσσια μετακινούνται σε μεγάλες αποστάσεις, με φορτηγά, πλοία κ.α. και πρόκειται να παραμείνουν κλειστά για πολλές ώρες, ή όταν πρέπει να παραμείνουν κλειστά λόγω αεροψεκασμών.        Νερό μέσα στην κυψέλη μπορεί να τοποθετηθεί με : άδειες κηρήθρες που γεμίζονται με νερό και τοποθετούνται στις πλαϊνές θέσεις τροφοδότες εισόδου, ατμοσφαιρικής πίεσης τύπου  Boardman τροφοδότες οροφής, προσαρμοσμένοι στ εσωτερικό καπάκι, τύπου Miller  τροφοδότης πλαίσιο, που τοποθετείται στις ακριανές θέσεις της κυψέλης  σφουγγάρι εμποτισμένο με νερό, που τοποθετείται στην κυψέλη από την είσοδο.  Β. Εξωτερικοί τροφοδότες νερού :             Οι τροφοδότες αυτοί πρέπει να είναι φτηνής κατασκευής και να παράσχουν στις μέλισσες άφθονο, τρεχούμενο και ανανεούμενο νερό. Θα πρέπει να διαθέτουν ένα υλικό, το οποίο να κατακρατά νερό, ώστε να μπορούν από εκεί οι μέλισσες να ρουφούν νερό και να μην πνίγονται. Δοχεία ανοιχτά, που αφήνονται να γεμίσουν νερό από τη βροχή ή από τον μελισσοκόμο, αποτελούν μόνιμη πηγή μολύνσεων για τις μέλισσες, καθώς πέφτουν σ’ αυτές περιττώματα μελισσών ή πουλιών και άλλες ακαθαρσίες, ενώ οφείλονται και για τον πνιγμό πολλών από αυτές. Οι μέλισσες συλλέγουν ευχάριστα νερό θερμοκρασίας 21°-27° C . Για το λόγο αυτό τροφοδότες νερού που τοποθετούνται στην ύπαιθρο, την άνοιξη πρέπει να τοποθετούνται σε μέρος που να λιάζονται, ενώ αντίθετα το καλοκαίρι θα πρέπει να σκιάζονται.Ως εξωτερικοί τροφοδότες νερού θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν : συσκευή ορού, που χρησιμοποιείται στα νοσοκομεία, η οποία προσαρμόζεται σε ένα δοχείο με νερό ώστε να αφήνει λίγο-λίγο το νερό να ποτίζει ένα σφουγγάρι, ή άλλο υλικό που μπορεί να κατακρατά νερό. Οι μέλισσες ρουφούν νερό δεν πίνουν βαρέλι λαδιού με βρύση. Το νερό θα πρέπει να κυλά από τη βρύση σε μια σχετικά μεγάλη επιφάνεια ξύλινη ή πέτρινη, ή μια σειρά κεραμίδια, ή βότσαλα κ.α. Απομάκρυνση μελισσών από μία πηγή νερού : Εάν ο μελισσοκόμος δεν φροντίσει να παράσχει στα μελίσσια του νερό, τότε οι μέλισσες θα αναγκαστούν να βρουν μόνες τους. Θα προτιμήσουν σ’ αυτή την περίπτωση την πιο κοντινή πηγή νερού, έστω εάν αυτή είναι η πισίνα κάποιου γειτονικού σπιτιού, ή η ποτίστρα του παρακείμενου στάβλου. Σ’ αυτή την περίπτωση θα πρέπει οι μέλισσες να απομακρυνθούν από αυτή την πηγή νερού που έχουν ωστόσο συνηθίσει. Η μία λύση είναι να μεταφερθούν τα μελίσσια σε απόσταση τουλάχιστον 6 χιλιομ. Μακριά από την θέση του μελισσοκομείου, για 2 εβδομάδες, έτσι ώστε να χάσουν την μνήμη τους.Η άλλη λύση, και η πιο επικίνδυνη και μη συνιστώμενη, είναι να τοποθετηθούν στην πηγή νερού ουσίες που απωθούν τις μέλισσες, ενώ ταυτόχρονα να τους δοθεί μία άλλη πηγή νερού. Η ουσία που συνήθως χρησιμοποιείται ως απωθητικό των μελισσών είναι το καρβολικό οξύ. Το καρβολικό οξύ είναι κρυσταλλικό, διαλύεται σε ζεστό νερό σε αναλογία 20-50 γραμ. ανά 100 ml νερού. Η ποσότητα εξαρτάται από τη θερμοκρασία. Όσο υψηλότερη είναι η θερμοκρασία του περιβάλλοντος τόσο μικρότερη ποσότητα οξέος θα χρειαστεί να διαλυθεί. Το καρβολικό οξύ χρησιμοποιείται μόνο σε ιδιάζουσες περιπτώσεις καθώς είναι ιδιαίτερα τοξικό, ενώ έχει κατηγορηθεί και ως καρκινογόνο. Στη νέα θέση που θέλουμε να προσελκύσουμε τις μέλισσες, τοποθετούμε στην αρχή δισκάκι με σιρόπι, και όταν συνηθίσουν οι μέλισσες να το επισκέπτονται, τότε το αντικαθιστούμε με νερό.                                                                  Σοφία Γούναρη

Ευρωπαϊκή Σηψιγονία

Οφείλεται στο βακτήριο Streptococcus pluton που προσβάλλει προνύμφες μικρής ηλικίας. Βρίσκονται και άλλα βακτήρια στις προσβλημένες προνύμφες, χωρίς αυτά να αποτελούν τα παθογόνα αίτια της αρρώστιας.

 

Στην Ευρωπαϊκή Σηψιγονία οι προνύμφες προσβάλλονται σε ηλικία μικρότερη των 48 ωρών. Το παθογόνο αίτιο πολλαπλασιάζεται στο μεσαίο έντερο της προνύμφης, καταστρέφει την περιτροφική μεμβράνη και προσβάλλει το επιθήλιο του εντέρου.

 

Οι μέλισσες εντοπίζουν και απομακρύνουν τις προσβεβλημένες προνύμφες στο αρχικό στάδιο, πριν τα συμπτώματα της αρρώστιας γίνουν ορατά. Προσβάλλονται και προνύμφες μεγαλύτερης ηλικίας χωρίς να παρουσιάσουν συμπτώματα της αρρώστιας, λόγω της ποσότητας τροφής που πρόλαβαν να πάρουν τις πρώτες ημέρες της ζωής τους.

 

Οι προνύμφες που έχουν προσβληθεί έχουν κίτρινη απόχρωση και πεθαίνουν πριν από το σφράγισμα του κελιού. Μερικές μπορεί να φθάσουν στο στάδιο της ακμαίας μέλισσας, που όμως θα είναι μικρότερες από τις υγιείς και φορείς του μικροβίου.

 

Η εξάπλωση της αρρώστιας στο μελίσσι γίνεται από τις καθαρίστριες μέλισσες που μολύνονται, καθώς απομακρύνουν τις άρρωστες προνύμφες και καθαρίζουν τα κελιά του γόνου.

 Μεταδίδεται ακόμη από τις ακμαίες μέλισσες που προσβλήθηκαν στο στάδιο της ανάπτυξής τους. Αυτές ενηλικιώνονται πρώιμα και μετατρέπονται πιο γρήγορα σε συλλέκτριες. Αυτό τις απομακρύνει από το γόνο και προφυλάσσει το μελίσσι από επιδείνωση της αρρώστιας.

 

Η παραπλάνηση συλλεκτριών και η λεηλασία, όπως και το μολυσμένο μελισσοκομικό υλικό, βοηθούν στη μετάδοση της αρρώστιας από άρρωστα σε υγιή μελίσσια. Η αρρώστια εκδηλώνεται συνήθως μεταξύ Μαΐου - Αυγούστου, όταν την ευνοούν κατάλληλες συνθήκες. Το βακτήριο μπορεί να βρίσκεται για μεγάλο χρονικό διάστημα μέσα στο μελίσσι, χωρίς να προκαλεί φανερά συμπτώματα.

 

Η αρρώστια ευνοείται από:

 

α) τη συχνή χρήση αντιβιοτικών

β) την απότομη μείωση πληθυσμού λόγω δηλητηρίασης από φυτοφάρμακα, σμηνουργία, διακοπή της ωοτοκίας κ.α.

γ) την περιορισμένη νεκταροέκκριση.

Συμπτώματα: Η αρρώστια εκδηλώνεται στον ασφράγιστο γόνο.

• Οι προνύμφες που προσβάλλονται χάνουν το λαμπερό μαργαριταρώδες χρώμα τους. Έχουν ελαφριά κίτρινη απόχρωση, έντονα ορατές τραχείες και αλλάζουν θέση στο κελί τους.
• Η προνύμφη πεθαίνει, σαπίζει και γίνεται μια καστανή, ρευστή μάζα. Προοδευτικά αποξηραίνεται και μεταβάλλεται σε λέπι που απομακρύνεται εύκολα από τις μέλισσες.
• Γόνος διάσπαρτος με καλύμματα βαθουλωμένα που έχουν μικρές τρύπες.

Αντιμετώπιση της αρρώστιας: Σε περίπτωση που το μελίσσι προσβληθεί ελαφρά αυτοθεραπεύεται. Ο μελισσοκόμος μπορεί να βοηθήσει με τα εξής μέτρα:

• Μεταφορά των μελισσιών σε καλές ανθοφορίες.
• Απομάκρυνση - καταστροφή προσβλημένων κηρήθρων.
• Συχνή απολύμανση κυψελών και κηρήθρων.
• Δημιουργία δυνατών μελισσιών με συνενώσεις, διεγερτική τροφοδότηση, αντιμετώπιση άλλων ασθενειών και εχθρών κ.λπ.
• Αντικατάσταση της βασίλισσας. Η προσωρινή διακοπή του γόνου βοηθά το μελίσσι να απαλλαγεί από τις προσβλημένες προνύμφες.

 

       http://melissokomia.com/aggeliki_vafia/asthenies_toy_gonoy.html

Αμερικάνικη Σηψιγονία.

Παθογόνο αίτιο.

Η ασθένεια οφείλεται σε ένα μικρόβιο, το βακτήριο Paenibacillus larvae larvae.Το βακτήριο αυτό είναι πολύ επικίνδυνο, επειδή παράγει σπόρους οιοποίοι είναι πολύ ανθεκτικοί και παραμένουν ζωντανοί στις κηρήθρες,μέσα στις νεκρές προνύμφες, επί 35 χρόνια και πλέον
Οι σπόροι αντέχουν στο βρασμό- Στο νερό 15 λεπτά,- Στο μέλι 20 λεπτά.Οι κηρήθρες στην πράξη δεν απολυμαίνονται με κανένα απολυμαντικό

Επιδημιολογία (Μετάδοση της ασθένειας)

Η μετάδοση και η διασπορά της ασθένειας μέσα στο μελίσσι και έξω από αυτό, γίνεται μόνο με τη μεταφορά σπόρων, από τις νεκρές προνύμφες, σε νεαρές υγιείς προνύμφες.Η προνύμφη είναι ευαίσθητη και μολύνεται μόνο στις πρώτες 24 ώρες της ζωής της, η ανάπτυξη του βακίλου αρχικά είναι πολύ βραδεία και η προνύμφη αναπτύσσεται φυσιολογικά μέχρι την ώρα που θα σφραγισθεί το κελί.
Στη συνέχεια όταν η προνύμφη φτάσει στο στάδιο της ηρεμίας(προχρυσαλίδας), ο βάκιλος πολλαπλασιάζεται ραγδαία.Στο στάδιο αυτό η προνύμφη πεθαίνει, οι ιστοί της μετατρέπονται σε μια ιξώδη μάζα και ο βάκιλος σπορογονεί



Μετάδοση της ασθένειας μέσα στην κυψέλη.

Γίνεται με με τις καθαρίστριες, οι οποίες μολύνουν τα στοματικά τους μόρια με σπόρους, στην προσπάθειά τους να απομακρύνουν είτε τις ιξώδεις μάζες των πρόσφατα νεκρών προνυμφών, είτε τα σηψιγονικά λέπια που υπάρχουν στις κηρήθρες των μολυσμένων μελισσιών.

 Οι καθαρίστριες, που ταυτόχρονα είναι και παραμάνες,μεταφέρουν στη συνέχεια τους σπόρους στις νεαρές προνύμφες μαζί με το βασιλικό πολτό που τους προσφέρουν.

Τις πρώτες 20-30 ημέρες μετά τη μόλυνση, η μετάδοση της ασθένειας είναι σχετικά αργή. Στη συνέχεια όμως αφού μολυνθούν αρκετά κελιά, η εξάπλωση της ασθένειας μέσα στα περισσότερα μελίσσια είναι ραγδαία.

Μετάδοση της ασθένειας εκτός κυψέλης

Στο ίδιο ή σε γειτονικά μελισσοκομία η ασθένεια μεταδίδεται:
Χωρίς την παρέμβαση του μελισσοκόμου με:
 -Τη λεηλασία. Οι λεηλάτριες μέλισσες μαζί με το μέλι που παίρνουν από τα εξασθενισμένα από την ασθένεια μελίσσια, μεταφέρουν και τους σπόρους τουβακίλου που υπάρχουν στο μέλι.
- Την παραπλάνηση μολυσμένων μελισσών.
Με την παρέμβαση του μελισσοκόμου με:
- Την ανταλλαγή (προσθήκη) πλαισίων με μολυσμένο γόνο ή μέλι.
- Τη διασπορά (μοίρασμα) μολυσμένων κηρήθρων, μετά τον τρύγο
- Το μόλυνση κηρήθρων από μολυσμένο μελιτοεξαγωγέα
- Τη σύλληψη μολυσμένων αφεσμών.
- Την τροφοδότηση με μολυσμένο μέλι άγνωστης προέλευσης

Σε μεγαλύτερες αποστάσεις η ασθένεια μεταδίδεται με:
- Τις μεταφορές μολυσμένων μελισσιών
- Την αγοραπωλησία μολυσμένων υλικών (Κηρήθρες- Κυψέλες)
- Την αγοραπωλησία μολυσμένων μελισσοτροφών

Ευαίσθητα και ανθεκτικά μελίσσια
Δεν είναι όλα τα μελίσσια το ίδιο ευαίσθητα στην ασθένεια. Υπάρχουν μελίσσια τα οποία διαθέτουν αμυντικούς μηχανισμούς, με τους οποίους περιορίζουν αποτελεσματικά την επέκταση της ασθένειας.

 

Οι μηχανισμοί αυτοί είναι:
1. Η ικανότητα πρώιμης αναγνώρισης των άρρωστων προνυμφών, από τις εργάτριες, πριν αρχίσει η σπορογονία του βακίλου.
2. Η ταχεία απομάκρυνσης των μολυσμένων προνυμφών και
3. Η πιθανή παρουσία αντιβιοτικών ουσιών, μέσα στην τροφή τω νπρονυμφών, που δεν επιτρέπει την ανάπτυξη του βακίλου.Τα ανθεκτικά μελίσσια είναι λίγα στον αριθμό σε κάθε μελισσοκομείο. Είναι όμως δυνατό να αυξηθούν μετά από επιλογή.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της Α. Σ. παρατηρούνται μόνο στο σφραγισμένο γόνο

Γενικά συμπτώματα
1. Δυσάρεστη οσμή.
2Διάσπαρτος γόνος. Σφραγισμένα και ασφράγιστα κελιά ανακατεμένα.
3. Τρύπες και σχισμές στα σφραγίσματα
4. Βυθισμένα σφραγίσματα με βαθύτερο χρώμα Ειδικά συμπτώματα που χαρακτηρίζουν μόνο την
Α.Σ.
5. Η θετική δοκιμή του σπίρτου. Έτσι ονομάζεται ο σχηματισμός ιξώδουςκλωστής μήκους 3-8 εκατοστών κατά την προσπάθεια εξαγωγής της νεκρήςπρονύμφης.
6. Η ύπαρξη σηψιγονικών λεπιών. Σηψιγονικό λέπι είναι το σκούρο καστανό αποξηραμένο πτώμα της νεκρής προνύμφης, το οποίο προσκολλάται στα θεράστα τοιχώματα του κελιού και δεν διακρίνεται από αυτά.
7. Η παρουσία «γεφυρών». Γέφυρα ονομάζεται μια λεπτή καστανή κλωστή,που παρατηρείται στο μέσο του κελιού και συνδέει το κάτω με το επάνω τοίχωμα του. Παρατηρείται στις περιπτώσεις που κάποιες προνύμφες προλαβαίνουν να νυμφωθούν. Είναι η αποξηραμένη προβοσκίδα της νεκρής νύμφης, που κόλλησε στο επάνω τοίχωμα του κελιού και αποξηράνθηκε.



Διάγνωση
 Κλινική εύκολη, τα συμπτώματα είναι παθογνωμονικά
Εργαστηριακή απαιτείται μόνο για περιστατικά σύμμεικτης μόλυνσης

Αντιμετώπιση
Ι. Γενική σχολαστική επιθεώρηση
ΙΙ. Απομάκρυνση των μολυσμένων μελισσιών
ΙΙΙ. Καταστροφή ή θεραπεία των μολυσμένων μελισσιών
ΙV. Προληπτική θεραπεία των ύποπτων μόλυνσης μελισσιών Θεραπεία
1. Διπλή μετάγγιση
2. Διπλή μετάγγιση και χορήγηση αντιβιοτικών
3.Θεραπεία με αντιβιοτικά

Παρατήρηση
1. Αυτή τη στιγμή δεν κυκλοφορούν αντιβιοτικά εγκεκριμένα ως μελισσοφάρμακα.- Αν δεν εγκριθούν αντιβιοτικά για μελισσοκομική χρήση, δεν είναι δυνατή η χρήση τους στην κυψέλη.
- Η πιθανή ανεύρεση καταλοίπων αντιβιοτικών στο μέλι, θα έχει ως άμεση συνέπειατην δέσμευση και την καταστροφή των μολυσμένων ποσοτήτων.
2. Σε μελίσσια με φανερά συμπτώματα Αμερικάνικης σηψιγονίας δεν πρέπει να γίνεται θεραπεία με αντιβιοτικά.
Απολύμανση
Οι κηρήθρεςδεν είναι δυνατό να απολυμανθούν, πρέπει να καίγονται ή να λιώνονται στο ζεστόνερό και ποτέ στον κηροτίκτη.
 Οι κυψέλες απολυμαίνονται- Με υγρή θερμότητα. Οι κυψέλες βυθίζονται στο βραστό νερό για 15 λεπτά.- Με το φλόγιστρο. Καίγονται μέχρι το ξύλο να αποκτήσει καστανό χρώμα.

Βασίλης Λιακος

Καθηγητής,Κτηνιατρικής Σχολήςτου Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης


ΠΗΓΗ:www.melinet.gr

 

Μέλισσες: Οι καλύτεροι μαθηματικοί

Μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα υποστηρίζει πως οι μέλισσες είναι σε θέση να επιλύουν πολύπλοκα μαθηματικά προβλήματα, τα οποία οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές κάνουν μέρες να λύσουν!

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (Royal Holloway), υπό τον δρ Νάιτζελ Ρέιν της Σχολής Βιολογικών Επιστημών που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο αμερικανικό περιοδικό οικολογίας και βιολογίας «The American Naturalist», διαπίστωσαν ότι οι μέλισσες μαθαίνουν να πετούν ακολουθώντας τη συντομότερη δυνατή διαδρομή ανάμεσα στα λουλούδια, την οποία  έχουν προηγουμένως ανακαλύψει με τυχαία σειρά.

 Με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά, «επιλύουν» το λεγόμενο «πρόβλημα του περιοδεύοντος πωλητή», ένα διάσημο και δισεπίλυτο γρίφο στον χώρο των οικονομικών και των μαθηματικών.



Στο πρόβλημα αυτό, ένας άνθρωπος (πωλητής) καλείται να βρει τη συντομότερη δυνατή διαδρομή ανάμεσα σε όλους τους προορισμούς που πρέπει να επισκεφτεί. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές λύνουν το πρόβλημα, συγκρίνοντας το μήκος όλων των πιθανών διαδρομών και επιλέγοντας τον πιο σύντομο. Όμως οι μέλισσες φαίνεται να κάνουν ουσιαστικά το ίδιο πράγμα κάθε μέρα, χωρίς καν τη βοήθεια κομπιούτερ. Το κάνουν απλώς με έναν εγκέφαλο, που δεν είναι μεγαλύτερος από ένα σπόρο φυτού.

Όπως είπαν οι επιστήμονες, καθημερινά οι μέλισσες ξεκινούν να επισκεφτούν μια πληθώρα λουλουδιών σε διάφορες τοποθεσίες και, επειδή θέλουν να κάνουν εξοικονόμηση ενέργειας για το πέταγμά τους, «υπολογίζουν» μια διαδρομή που τους επιτρέπει να βρίσκονται στον αέρα το ελάχιστο δυνατό χρονικό διάστημα.

Οι ερευνητές, χρησιμοποιώντας τεχνητά άνθη, συνδεμένα με υπολογιστές, απέδειξαν ότι οι μέλισσες δεν χαράζουν μια πορεία απλώς με βάση την τυχαία σειρά που βρήκαν προηγουμένως τα λουλούδια, αλλά πάνε από λουλούδι σε λουλούδι, ακολουθώντας συγκεκριμένο «σχέδιο» που τους επιτρέπει να πετάνε όσο γίνεται λιγότερο.
«Παρά τους μικροσκοπικούς εγκεφάλους τους, οι μέλισσες είναι ικανές για εντυπωσιακά κατορθώματα στη συμπεριφορά τους. Πρέπει να καταλάβουμε με ποιο τρόπο μπορούν να λύσουν το πρόβλημα του περιοδεύοντος πωλητή χωρίς κομπιούτερ» δήλωσε ο υπεύθυνος της έρευνας.



Οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι μια τέτοια ανακάλυψη θα μπορούσε να βοηθήσει και τους ανθρώπους σε διάφορα πρακτικά προβλήματα, όπως στην καλύτερη ρύθμιση της κυκλοφορίας σε ένα δίκτυο (π.χ. κυκλοφοριακό) ή στην εκτεταμένη αλυσίδα τροφοδοσίας μιας επιχείρησης, που στέλνει φορτηγά σε όλα τα σημεία του ορίζοντα και θέλει να εξοικονομήσει χρόνο και χρήμα στις μετακινήσεις.

Η μυστηριώδης εξαφάνιση των μελισσών «απειλεί τη γεωργία με κατάρρευση»

 

 

• 
• 
• 
• 
• 

Απειλή για την ευρωπαϊκή γεωργία, η μαζική απώλεια μελισσών

Η αινιγματική πάθηση έχει ονομαστεί «Διαταραχή Κατάρρευσης Αποικίας» (CCD) και η αιτία της παραμένει άγνωστη. Το φαινόμενο αυτό συμβαίνει όταν ο πληθυσμός της κυψέλης εξαφανίζεται ξαφνικά, αφήνοντας πίσω μόνο τη βασίλισσα, το γόνο και λίγες νεαρές εργάτριες. Οι μέλισσες που εξαφανίζονται δεν ξέρει κανείς πού καταλήγουν αλλά πιστεύεται ότι πεθαίνουν μόνες τους μακριά από την κυψέλη. Οι διάφορες εξηγήσεις που έχουν προταθεί -παράσιτα, εντομοκτόνα, κλιματική αλλαγή, γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες- φαίνονται ανεπαρκείς.

Παλαιότερη έρευνα στη Γερμανία είχε δείξει πάντως ότι η συμπεριφορά των μελισσών διαταράσσεται όταν βρίσκονται κοντά σε γραμμές υψηλής τάσης.

Τώρα, μια μικρή έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Λαντάου ενοχοποιεί την ακτινοβολία των κινητών τηλεφώνων: Οι μέλισσες αρνούνταν να επιστρέψουν στις κυψέλες όταν βρίσκονται κοντά κινητά τηλέφωνα.

Οι ερευνητές υποψιάζονται ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία επηρεάζει το σύστημα προσανατολισμού των μελισσών - τα έντομα ουσιαστικά χάνουν το δρόμο τους και περιφέρονται μέχρι να πεθάνουν μόνα.

Ο Δρ Γιόχεν Κουν, επικεφαλής του τελευταίου πειράματος, δεν ισχυρίζεται ότι βρήκε τη λύση του μυστηρίου, θεωρεί όμως ότι οι παρατηρήσεις του προσφέρουν σημαντικές ενδείξεις για τα πιθανά αίτια του CCD.

Η απάντηση σίγουρα δεν ενδιαφέρει μόνο τους μελισσοκόμους. Δεδομένου ότι πολλά καλλιεργούμενα φυτά επικονιάζονται από μέλισσες, η διατήρηση του πληθυσμού των μελισσιών είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της γεωργικής παραγωγής. Ο Αϊνστάιν, είχε πει κάποτε πως αν εξαφανιστούν οι μέλισσες, η ανθρωπότητα θα είχε μόνο 4 χρόνια ζωής πάνω στη γη.

Η ξαφνική εξαφάνιση των εντόμων από τις κυψέλες έγινε αντιληπτή στις ΗΠΑ και είναι πιθανό να ξεκίνησε πριν από χρόνια. Η Δυτική Ακτή εκτιμάται ότι έχει χάσει πλέον το 60% του πληθυσμού μελισσών εμπορικής εκμετάλλευσης, και η Ανατολική Ακτή το 70%.

Το φαινόμενο έχει έκτοτε επεκταθεί σε Γερμανία, Ελβετία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, ενώ κρούσματα έχουν αρχίσει να αναφέρονται στη Βρετανία και την Ελλάδα, αναφέρει η βρετανική εφημερίδα Independent.

Οι μέλισσες δεν περιορίζονται στην παραγωγή μελιού. Επικονιάζουν επίσης τα περισσότερο από τα καλλιεργούμενα φρούτα και λαχανικά, όπως τα μήλα, τα καρύδια, τα αβοκάντο, η σόγια, τα σπαράγγια, τα μπρόκολα, το σέλινο, τα αγγούρια, τα εσπεριδοειδή, τα ροδάκινα, τα κεράσια και οι φράουλες.

Τα φυτά που επικονιάζονται από έντομα αντιστοιχούν μάλιστα στο ένα τρίτο του ανθρώπινου διαιτολογίου, και οι μέλισσες είναι υπεύθυνες για το 80% αυτής της επικονίασης, δείχνουν στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Γεωργίας (USDA). Ακόμα και τα βοοειδή, που τρέφονται με τριφύλλι, εξαρτώνται από τις μέλισσες.

Αν η παρατηρούμενη εξαφάνιση των μελισσών συνεχιστεί, θα μπορούσαμε «να μείνουμε μόνο με σιτηρά και νερό», δήλωσε ο Κέβιν Χάκετ, επικεφαλής του προγράμματος μελισσών και επικονίασης στο USDA. «Είναι η μεγαλύτερη απειλή στoν εφοδιασμό με τρόφιμα», είπε.

Αν και πολλοί άλλοι επιστήμονες δεν προβλέπουν κρίση με τα τρόφιμα, σημειώνοντας ότι παρόμοια κύματα εξαφάνισης μελισσών έχουν συμβεί και στο παρελθόν, η νέα διαταραχή είναι ιδιαίτερα ανησυχητική.

Το πρόβλημα πρωτοεμφανίστηκε το Νοέμβριο και έχει ήδη εξαπλωθεί σε 27 πολιτείες των ΗΠΑ, καθώς και στη Βραζιλία, τον Καναδά και περιοχές της Ευρώπης. Οι Αμερικανοί μελισσοκόμοι έχουν χάσει το 25% των αποικιών τους, εξαιτίας ενός μυστηριώδους φαινομένου που ονομάστηκε Διαταραχή Κατάρρευσης Αποικίας -οι εργάτριες εξαφανίζονται και μέσα στα μελίσσια μένουν μόνο η βασίλισσα και νεογέννητες μέλισσες.

Ειδικοί από τη Βραζιλία και την Ευρώπη έφτασαν στο εργαστήριο μελισσών του USDA για να συνδράμουν στη διερεύνηση του φαινομένου, ενώ για το θέμα έχει πραγματοποιήσει ακροάσεις και το αμερικανικό Κογκρέσο.

Σύμφωνα με τον Τζεφ Πέτις, εντομολόγο επικεφαλής στις έρευνες του USDA, τα αίτια της εξαφάνισης παραμένουν άγνωστα, ωστόσο οι υποψίες στρέφονται προς κάποιο άγνωστο παράσιτο, βακτήριο ή ιό.

«Το πρόβλημα είναι ότι όλοι θέλουν μια απλή απάντηση», σχολιάζει ο Πέτις. «Και η απάντηση ίσως δεν είναι απλή»

 

beenet.gr

Μέλι Και Ιπποφαές

 

Το Ιπποφαές είναι εξαιρετικά ξινό, το λεμόνι είναι απλά μια γλυκιά καραμέλα σε σύγκριση με αυτό.

Εδώ είναι μια συνταγή για όσους δεν αγαπούν το ξινό αλλά θέλουν να έχουν τα πολύτιμα οφέλη του ιπποφαους.


     Συστατικά
    150 γρ Ιπποφαές
     300 γρ μέλι

Πλύνετε το Ιπποφαές και αφήστε το να στεγνώσει σε απορροφητικό χαρτί.


Πάρτε ένα μεσαίου μεγέθους δοχείο, καθαρό και ξηρό, προσθέστε το Ιπποφαές περιχύνουμε με το μέλι και κλείστε το καπάκι.

 

Τοποθετήστε το βάζο στο ψυγείο για 10 ημέρες.

Μπορείτε έπειτα να ανοίξετε το βάζο και να παίρνουμε ένα κουταλάκι του γλυκού κάθε πρωί για να βοηθήσει την ενίσχυση του ανοσοποιητικού σας συστήματος.
 

Τζίντζερ με μελι

Το τζίντζερ ανήκει στην ίδια κατηγορία με την ισχυρή αντικαρκινική ουσία κουρκούμη και είναι γνωστό για την ικανότητά του να συρρικνώνει τους όγκους.

Το εκπληκτικό είναι ότι έχει ακόμη μεγαλύτερα οφέλη απ’ ό,τι πολλά φάρμακα κατά του καρκίνου, τα οποία έχουν αποδειχτεί αναποτελεσματικά και μερικές φορές ενδέχεται να επιταχύνουν τον θάνατο ορισμένων ασθενών.

Αποτελεί συστατικό τροφίμων και ποτών και καταναλώνεται σε μικρές δόσεις από ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Οι φαρμακευτικές ιδιότητες του τζίντζερ ξεπερνούν κατά πολύ ακόμη και προηγμένα φαρμακευτικά προϊόντα.

Σε μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια των ΗΠΑ, αποδείχτηκε ότι το εκχύλισμα τζίντζερ κατάφερε να συρρικνώσει το μέγεθος του όγκου του προστάτη στα ποντίκια σε ποσοστό 56%. Οι αντικαρκινικές του ιδιότητες παρατηρήθηκαν ταυτόχρονα με τον ρόλο του στη μείωση της φλεγμονής, καθώς αποτελεί πλούσια πηγή αντιοξειδωτικών.

Στο μεταξύ, το τζίντζερ δεν παρουσιάζει σχεδόν καθόλου παρενέργειες και έχει αποτελέσει μέρος της διατροφής σε πολλούς πολιτισμούς εδώ και αιώνες. Έχει αποδειχτεί ότι το εκχύλισμα τζίντζερ ασκεί σημαντική ανασταλτική επίδραση στην ανάπτυξη ενός φάσματος καρκινικών κυττάρων στον προστάτη.

Τουλάχιστον 17 άλλες μελέτες κατέληξαν σε παρόμοια συμπεράσματα σχετικά με την αντικαρκινική δράση του, αποδεικνύοντας επίσης ότι το συγκεκριμένο μπαχαρικό είχε θετικά αποτελέσματα για περισσότερες από 101 ασθένειες.

Μερικές συνταγές με τζίντζερ. Το τζίντζερ είναι πολύ καυτερό και λίγο από αυτό φτάνει. Μπορεί επίσης να αποξηρανθεί, να γίνει σκόνη και να αποθηκευτεί.

Τσάι από τζίντζερ: Σπάστε ένα κομμάτι τζίντζερ μισής ίντσας (περίπου 1 1/4 εκατοστά) και βράστε το σε νερό. Στραγγίστε, προσθέστε μέλι και απολαύστε! Ανακουφίζει το λαιμό και το στομάχι το χειμώνα.

Χυμός τζίντζερ με λεμόνι: Σπάστε ένα κομμάτι τζίντζερ μισής ίντσας και βγάλτε το χυμό του. Βγάλτε τον χυμό από ένα λεμόνι. Προσθέστε τα σε δύο κούπες νερό. Προσθέστε μέλι  και σερβίρετε.

Ζύμη από τζίντζερ και σκόρδο: Αυτό είναι ένα μείγμα μπαχαρικών που χρησιμοποιείται πολύ συχνά στην ασιατική μαγειρική, στα κάρυ λαχανικών και στα κάρυ από φασόλια. Πάρε ίσες ποσότητες από τζίντζερ και σκόρδο, ανακατέψτε και αποθηκεύστε τις σε ένα αεροστεγές βάζο, βάλτε το μείγμα στο ψυγείο και χρησιμοποιείστε 1/4 με 1 κουταλάκι σε κανονικά πιάτα λαχανικών και φασολιών.

Τριμένο τζίντζερ σε κανονικά πιάτα: Απλά τρίψτε λίγο τζίντζερ για να πάρετε 1/2 κουταλάκι τριμένου τζίντζερ. Πρόσθεστε σε πιάτα με σπασμένο σιτάρι, σε κρέπες, στο ψωμί και γενικά σε οτιδήποτε.

ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΠΟΛΤΟΣ (ΠΑΡΑΓΩΓΗ-ΣΥΣΤΑΣΗ-ΧΡΗΣΕΙΣ)

Πασχάλης Χαριζάνης και Αικατερίνη Σάτου.

Εργαστήριο Σηροτροφίας και Μελισσοκομίας

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιερά Οδός 75, 11855 Αθήνα.

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΠΟΛΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΨΕΛΗ

Ο βασιλικός πολτός είναι μία άσπρη κρεμώδης ουσία, ισχυρά όξινος, με ιδιάζουσα οσμή και υπόπικρη γεύση, εξαιρετικά θρεπτική, η οποία εκκρίνεται από τους υποφαρυγγικούς αδένες των νεαρών εργατριών μελισσών. Προορίζεται για τη διατροφή όλων των προνυμφών μέχρι της ηλικίας των 3 ημερών και των ενήλικων βασιλισσών. Η ονομασία “βασιλικός πολτός” δόθηκε το 1788 από τον διάσημο Ελβετό ζωολόγο Frannois Huber και προέρχεται από το γεγονός ότι οι προνύμφες που προορίζονται να γίνουν βασίλισσες, καθώς επίσης και οι ενήλικες βασίλισσες, τρέφονται αποκλειστικά με μεγάλη ποσότητα από την τροφή αυτή.

Δεν υπάρχει γενετική διαφορά μεταξύ εργατριών και βασιλισσών που αναπτύσσονται στην ίδια κυψέλη. Η μοναδική διαφοροποίηση προέρχεται από το γεγονός ότι οι προνύμφες που προορίζονται για βασίλισσες τρέφονται αποκλειστικά με βασιλικό πολτό όλες τις μέρες, ενώ αυτές που προορίζονται για εργάτριες μετά την τρίτη ημέρα, με μείγμα νέκταρος και γύρης. Σαν αποτέλεσμα οι βασίλισσες αναπτύσσονται μέσα σε 16 ημέρες, έχουν 42% μεγαλύτερο μέγεθος και 60% περισσότερο βάρος, έχουν ένα υψηλά αναπτυγμένο γενετικό σύστημα με ωοθήκες και σπερματοθήκες πλήρως αναπτυγμένες, έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής (2-4 χρόνια), και μεγάλη παραγωγικότητα. Υπό την επίδραση του βασιλικού πολτού η βασίλισσα είναι σε θέση καθημερινά να γεννάει μέχρι και 1200 αυγά την ημέρα, πράγμα που σημαίνει ότι το βάρος των αυγών μίας ημέρας ξεπερνάει κατά το διπλάσιο το δικό της βάρος. Αντίθετα οι εργάτριες ολοκληρώνουν την ανάπτυξή τους μέσα σε 21 ημέρες, ζουν μικρότερο χρονικό διάστημα (35-40 ημέρες) και δε γεννούν αυγά.

Συνήθως χορηγείται άμεσα στη βασίλισσα ή στην προνύμφη απ' ευθείας καθώς εκκρίνεται. Δεν αποθηκεύεται στην κυψέλη και συνεπώς δεν αποτελεί ένα παραδοσιακό μελισσοκομικό προϊόν. Η μόνη θέση στην οποία η συγκομιδή του είναι εφικτή είναι κατά τη διάρκεια διατροφής της βασίλισσας, στις προνύμφες που προορίζονται να γίνουν βασίλισσες, οι οποίες ταΐζονται με αφθονία βασιλικού πολτού. Η προνύμφη δε μπορεί να καταναλώσει την τροφή τόσο γρήγορα όσο της παρέχεται και ο βασιλικός πολτός συσσωρεύεται στα βασιλικά κελια.



ΦΥΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΠΟΛΤΟΥ

Το χρώμα του βασιλικού πολτού έχει μεγάλη σημασία γιατί αποτελεί δείκτη της φρεσκότητας και της καταλληλότητάς του. Ο φρέσκος βασιλικός πολτός έχει λαμπερό λευκό χρώμα. Όταν όμως έρθει σε επαφή με τον αέρα ή εκτεθεί στο φως, το χρώμα του μεταβάλλεται σε ανοικτό κίτρινο και σκούρο γκρι. Η μεταβολή αυτή οφείλεται σε ένζυμα τα οποία οξειδώνουν κάποιες ουσίες του βασιλικού πολτού και τον καταστρέφουν.

Η υφή του είναι ζελατινώδη παχύρευστη, αλλά με την πάροδο του χρόνου μεταβάλλεται σε συμπαγή. Το αυξανόμενο ιξώδες φαίνεται να σχετίζεται με μία αύξηση των αδιάλυτων στο νερό αζωτούχων ενώσεων, μαζί με μία μείωση των διαλυτών ελεύθερων αμινοξέων.
Αυτές οι αλλαγές προφανώς οφείλονται σε συνεχείς ενζυματικές δραστηριότητες και στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των λιπιδίων και των πρωτεϊνών. Χαρακτηρίζεται από ελαφρύ δριμύ άρωμα και όξινη γεύση που οφείλεται στο πολύ χαμηλό pH (3,5-4,5). Η πυκνότητά του είναι περίπου 1,1gr/cm³  και είναι μερικώς διαλυτός στο νερό.

Η ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΠΟΛΤΟΥ

Η μεγάλη θρεπτική αξία και οι βιολογικές ιδιότητες του βασιλικού πολτού οφείλονται στην ειδική σύνθεσή του. Τα κύρια συστατικά είναι νερό, πρωτεΐνες, σάκχαρα, λιπίδια και μεταλλικά άλατα.
 Το μεγάλο εύρος των αναλυτικών τιμών του βασιλικού πολτού οφείλεται σε διάφορους παράγοντες οι κυριότεροι των οποίων είναι:

 Η περιοχή συλλογής

 Η διαφορετική χλωρίδα

 Η φυλή των μελισσών

 Η ηλικία της προνύμφης από την οποία συλλέγεται

 Οι συνθήκες διατήρησής του

 Η παλαίωση του προϊόντος

 Η αναλυτική μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για τον προσδιορισμό των συστατικών του.

Οι διαφορές αυτές όμως δεν είναι σημαντικές και συνεπώς η σύνθεσή του μπορεί να θεωρηθεί ότι παραμένει σχετικά σταθερή.



Το νερό αποτελεί τα 2/3 του φρέσκου βασιλικού πολτού, αλλά σε ξηρό βάρος οι πρωτεϊνες και τα σάκχαρα υπερτερούν κατά πολύ. Από τις αζωτούχες ενώσεις, οι πρωτεϊνες καταλαμβάνουν ποσοστό 73,9. Όλα τα απαραίτητα αμινοξέα για τον άνθρωπο είναι παρόντα σε επαρκείς αναλογίες. Σε σύνολο 29 αμινοξέων που έχουν ταυτοποιηθεί, τα πιο σημαντικά είναι το ασπαρτικό και το γλουταμινικό οξύ.

Τα σάκχαρα αποτελούνται κυρίως από φρουκτόζη και γλυκόζη σε σχετικά σταθερή αναλογία, όμοια με αυτή του μελιού. Σε πολλές περιπτώσεις η φρουκτόζη και γλυκόζη μαζί αποτελούν το 90% των συνολικών σακχάρων. Η αναλογία λιπιδίων είναι ένα σπουδαίο και πολύ ενδιαφέρον χαρακτηριστικό του βασιλικού πολτού. Τα λιπίδια αποτελούνται κυρίως από λιπαρά οξέα με ασυνήθιστη και σπάνια δομή, μεταξύ των οποίων το κυριότερο είναι το υδροξυτρανσδεκενοϊκό οξύ, το οποίο έχει αντιβακτηριακές και μυκητοκτόνες ιδιότητες.
Τα κυριότερα μεταλλικά στοιχεία που περιέχει είναι: K, Ca, Na, Zn, Fe, Cu και Mn, με μία ισχυρή επικράτηση του καλίου, σε μικρότερες όμως συγκεντρώσεις από ότι στη γύρη.

Χαρακτηριστικό για το βασιλικό πολτό είναι και η περιεκτικότητά του σε βιταμίνες: βιταμίνη Β1, Β2, Β3, Β4, Β5, Β6, Β7, Β8, Β9, Β12 και σε μικρότερες ποσότητες βιταμίνη C, D, A και Ε. Το παντοθενικό οξύ (Β5) παίζει μεγάλο ρόλο στο μεταβολισμό των προνυμφών που βρίσκονται στην ανάπτυξη.

Κατά τη διάρκεια των πρώτων μελετών, ιδιαίτερη έμφαση είχε δοθεί στις έρευνες για εντοπισμό σεξουαλικών ορμονών στο βασιλικό πολτό. Οι Melampy και Stanley (1940) δεν έδειξαν τέτοιου είδους επιδράσεις στους αρουραίους, ενώ οι Johansson και Johansson (1958) απέδειξαν την απουσία ανθρώπινων σεξουαλικών ορμονών. Πρόσφατα με τη χρησιμοποίηση πιο εξελιγμένων μεθόδων, βρέθηκαν ίχνη τεστοστερόνης (Vittek and Slomiany, 1984), τα οποία σε σύγκριση με τα ποσά τεστοστερόνης που παράγει ένας άνδρας ημερησίως είναι αμελητέα. Συνεπώς δεν υπάρχουν βιολογικές επιδράσεις για τόσο μικρές ποσότητες.

Επίσης περιέχει και μία αναλογία ενεργών ουσιών, όπως η ακετυλοχολίνη που βρίσκεται σε ποσότητα πάνω από 1 mg/g και η οποία έχει αγγειoδιασταλτικές ιδιότητες, χρήσιμες για τη θεραπεία κυκλοφορικών διαταραχών που απαντώνται σε ηλικιωμένα άτομα. Επιπλέον έχει επίδραση και στο νευρικό σύστημα επιτρέποντας τη μεταφορά νευρικών ταλαντώσεων από μία νευρική ίνα σε άλλη. Τέλος διεγείρει την έκκριση αδρεναλίνης.



 Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΠΟΛΤΟΥ

Ο πιο συνηθισμένος τρόπος παραγωγής του βασιλικού πολτού στην Ελλάδα είναι από τα βασιλικά κελιά σμηνουργίας που σχηματίζονται περιμετρικά της κηρήθρας κατά την περίοδο της άνοιξης και νωρίς το καλοκαίρι. Τα σχηματισθέντα βασιλικά κελιά κόβονται από τις κηρήθρες και γίνεται η συλλογή του βασιλικού πολτού, αφού πρώτα αφαιρεθεί από μέσα η προνύμφη της βασίλισσας.

Ο πιο συστηματικός όμως τρόπος παραγωγής βασιλικού πολτού είναι με τη μέθοδο του εμβολιασμού. Κατά τη μέθοδο αυτή σε βασιλικά κελιά εμβολιάζουμε προνύμφες εργατριών ηλικίας 1-3 ημερών και τα εμβολιασθέντα αυτά βασιλικά κελιά τοποθετούνται σε μελίσσια δυνατά, που δεν έχουν βασίλισσα.
 Την 3η ημέρα από τον εμβολιασμό (72 ώρες) τα εμβολιασμένα βασιλικά κελιά έχουν τη μεγαλύτερη ποσότητα βασιλικού πολτού. Αφού αφαιρέσουμε την προνύμφη της βασίλισσας, συλλέγουμε το βασιλικό πολτό και μπορούμε πάλι να επαναλάβουμε τη διαδικασία του εμβολιασμού στα ίδια βασιλικά κελιά. Ο αριθμός των επαναλαμβανόμενων εμβολιασμών θα εξαρτηθεί από τη δύναμη του μελισσιού. Κάθε βασιλικό κελί δίνει ¼ του γραμμαρίου περίπου βασιλικό πολτό. Δηλαδή κάθε κυψέλη με 50 κελιά δίνει σε κάθε εμβολιασμό 10gr περίπου βασιλικό πολτό.

Ο βασιλικός πολτός διατηρείται εύκολα. Αμέσως μετά τη συλλογή του πρέπει να φιλτράρεται με λεπτό πανί ή με λεπτή νάιλον σίτα και να τοποθετείται αμέσως στο ψυγείο σε θερμοκρασία περίπου 2-4ºC. Τα φιαλίδια πρέπει να είναι καλά γεμισμένα και κλεισμένα για να μην έρχεται ο βασιλικός πολτός σε επαφή με το οξυγόνο. Επίσης θα πρέπει να τυλίγονται και με φύλλο αλουμινίου για να προστατεύονται από το φως. Αν χρειαστεί να συντηρήσουμε το βασιλικό πολτό για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε χρειάζεται να τοποθετηθεί στην κατάψυξη. Με σωστή διατήρηση σε –18 έως –20°C διατηρούνται οι ιδιότητες του βασιλικού πολτού για 1 χρόνο. Η καλύτερη διατήρηση είναι η λυοφιλίωση, δηλαδή η ξήρανση σε κενό αέρος σε ατμοσφαιρική πίεση 7mm και θερμοκρασία -47°C.

Άλλος τρόπος διατήρησης του βασιλικού πολτού, είναι η ανάμειξή του με μέλι. Το μέλι δεν πρέπει να είναι ρευστό γιατί σαν ελαφρύτερος που είναι ο βασιλικός πολτός, ανεβαίνει στην επιφάνεια και έτσι δεν έχουμε ομοιόμορφη ανάμιξη. Το καταλληλότερο μέλι είναι το λεπτοκρυσταλλωμένο. Το μέλι αυτό, όταν τοποθετηθεί στο ψυγείο, έχει την υφή του πηχτού βουτύρου και με τον τρόπο αυτό ο βασιλικός πολτός μένει ομοιόμορφα αναμιγμένος.



 Η ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΠΟΛΤΟΥ ΣΤΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΙΑΤΡΙΚΗ
Οι ευεργετικές επιδράσεις του βασιλικού πολτού είναι γνωστές εδώ και χιλιάδες χρόνια. Οι αρχαίοι Έλληνες αναφέρονταν στην αμβροσία, που προσέδιδε αθανασία στους θεούς του Ολύμπου και η οποία περιείχε βασιλικό πολτό. Το προϊόν έγινε αντικείμενο πολλών μελετών κάτω από αυστηρό ιατρικό έλεγχο. Οι έρευνες έγιναν κυρίως για τις επιδράσεις του βασιλικού πολτού στις νευρασθένειες, στην ανάρρωση από διάφορες καταστάσεις, στην υπερκόπωση, στην πορεία της εγκυμοσύνης και σε αρκετές περιπτώσεις διαταραχών του οργανισμού.

Ο βασιλικός πολτός παρέχει μία σειρά από θρεπτικά, ενεργητικά και μεταβολικά οφέλη. Επιδρά στη μακροζωία, βοηθά στη διατήρηση της υγείας, της ομορφιάς και της νεότητας, στις διάφορες λειτουργίες του σώματος και αυξάνει την αντοχή σε ασθένειες. Ευνοεί την οξυγόνωση των ιστών, διεγείρει την όρεξη και την ψυχική διάθεση, προικίζει τον οργανισμό με ερυθροποιητικές ιδιότητες (παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων), δρα ως αναλγητικό ελαφρύνοντας την αίσθηση του πόνου, βρίσκει εφαρμογή σε πόνους ρευματισμών, σε νεφρικά συμπτώματα που συναντώνται κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και στην ανάπτυξη των πρόωρων παιδιών. Επίσης διεγείρει την αντιβιοτική δράση του ανοσοποιητικού συστήματος, εμποδίζοντας την εισβολή και δράση των επιβλαβών βακτηρίων, ιών και μυκήτων. Επιπλέον ενεργεί ως τονωτικό του νευρικού συστήματος, ιδιότητα που οφείλεται στην παρουσία της ακετυλοχολίνης.

Συνεπώς ο βασιλικός πολτός είναι ένα πολύτιμο μελισσοκομικό προϊόν, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και ως συμπλήρωμα διατροφής αλλά και ως φάρμακο. Συνιστάται τόσο για άτομα που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας και βρίσκονται σε στάδιο ανάρρωσης αλλά και για υγιή άτομα στα οποία προσδίδει καλύτερη φυσική κατάσταση, μεγαλύτερη αντοχή κατά τη διάρκεια εντατικών δραστηριοτήτων και γενικώς ενισχύει τη γενική κατάσταση του οργανισμού εναντίον διαφόρων επιθέσεων.

Οι Πατέρες της Μελισσοκομίας

Charles Butler:  Άγγλος στην καταγωγή, έγραψε το διάσημο πλέον και πολυδιαβασμένο σχεδόν σε όλη την Αμερική και την Ευρώπη, "Ο θηλυκός Μονάρχης" ή "η Ιστορία της Μέλισσας". Αυτό το βιβλίο παραμένει 400 χρόνια αργότερα, ως διαθήκη στις παρατηρήσεις για την κατανόηση της ζωής των μελισσών.

Francois Huber: Ελβετός, θεωρείται ο μεγαλύτερος από τους πατέρες τις Σύγχρονης μελισσοκομικής επιστήμης. Έγραψε το μελισσοκομικό βιβλίο "Οι νουβέλες των Παρατηρήσεων των μελισσών". Αν και ήταν τυφλός, είχε την βοήθεια ενός ικανού υπαλλήλου του με το όνομα Francis Burnens, ο οποίος στην κυριολεξία ήταν τα μάτια και τα αυτιά του Huber. Ήταν εύκολο για μένα, λέει ο Huber, διότι ο βοηθός και υπάλληλός μου κατανοούσε τις οδηγίες που του έδινα για τους χειρισμούς των μελισσών, που τις έκανε με εύκολα, αλλά πιστεύω πως και ο Burnens γεννήθηκε με το ταλέντο του παρατηρητή. Οι επιστολές του Huber περιγράφουν με αρκετές λεπτομέρειες τα πειράματα που πραγματοποιούσε και το ενδιαφέρον του για την αλήθεια. Μία προσεκτική και λεπτομερή μελέτη των θεμάτων του βιβλίου, δείχνει το μήκος και γενικά την έκταση των ερευνών του πάνω στις μέλισσες. Έκανε τα πειράματα του και παρατηρούσε την δυνατότητα των μελισσών αν μπορούσαν να αναπαραχθούν και με ποιους τρόπους και άλλα. Καθιέρωσε την αλήθεια για την μελισσοκομική επιστήμη.

 

Dr. Dzierzon: Ο δόκτωρ Dzierzon ερεύνησε για ασθένειες των βασιλισσών. Έγραψε ένα βιβλίο με τον τίτλο "Η λογική μελισσοκομία Dzierzon". Από το 1854 μέχρι και το 1856 δημοσίευσε ένα μηνιαίο περιοδικό με τον τίτλο "The Silesian Bee-Friend". Έγραψε στη Γερμανική γλώσσα και συχνά τον αποκαλούν Γερμανό, αλλά ήταν Πολωνός και στην υπηκοότητα.

 

Lorenzo Lorraine Langstroth: Ο Πατέρας της Αμερικανικής Μελισσοκομίας. Κανένα μεμονωμένο άτομο δεν είχε περισσότερη συμβολή στην Παγκόσμια σύγχρονη πρακτική μελισσοκομία από τον L.L. Langstroth. Το βιβλίο του που δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 1853 περιέγραψε την παρατήρηση του για το Διάστημα των μελισσών, και ανάλυσε αρκετά και με κάθε λεπτομέρεια την λειτουργία των κινητών πλαισίων. Την εργασία και εφεύρεση του την κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Αυτός ο τύπος κυψέλης με κινητά πλαίσια χρησιμοποιείται σε πολλά μέρη του κόσμου σήμερα, δηλαδή πάνω από 150 χρόνια. Ο Langstroth παρότι κατοχύρωσε την κυψέλη του με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, δεν το χρησιμοποίησε ποτέ για να έχει κάποιο ίδιο όφελος ή κέρδος, ήταν πραγματικά μεγάλος μελισσοκόμος και αγαπούσε πολύ τόσο την μέλισσα όσο και την τέχνη της μελισσοκομίας, έτσι έδωσε την ευκαιρία σε όποιον ήθελε να αντιγράψει και να πάρει το σχέδιο της κυψέλης του. Και από ότι διαπιστώθηκε αντιγράφτηκε ευρέως. Το βιβλίο του "Η τέχνη και η Επιστήμη της Μελισσοκομίας" είχε πολύ μεγάλη απήχηση και επηρέασε σε σημαντικό βαθμό τους μελισσοκόμους με τις παλαιές τεχνικές να αλλάξουν τρόπους χειρισμού και κυψέλες αφού πλέον η επιθεώρηση και η διαχείριση των μελισσιών τους ήταν πολύ εύκολη υπόθεση που μπορούσε πλέον να γίνεται με μεγάλη άνεση κάθε στιγμή.

 

A. I. Root: Βαθιά θρησκευόμενος σαν άνθρωπος ο A. I. Root επικαλέσθηκε σε πολλές περιπτώσεις την βοήθεια του Χριστού όπως αυτό φαίνεται και στο βιβλίο που εξέδωσε με τίτλο "Our Homes". Ήταν ο πρώτος που από πολύ νωρίς ξεκίνησε το εμπόριο των μελισσών. Το πακετάρισμα και η αποστολή μελισσοδεμάτων και βασιλισσών σε όλη την Αμερική ήταν δική του ιδέα. Η ανακάλυψη νέων τεχνικών και μέσων για την επιτυχή και χωρίς προβλήματα επιβίωσης κατά την αποστολή των βασιλισσών και παραφυάδων σχεδόν μέχρι σήμερα είναι δικές του πατέντες.

Από τους πρώτους που έκανε επαγγελματική βασιλισσοτροφία αποστέλλοντας βασίλισσες και εκτός Αμερικής (Καναδά). Σαν παραγωγός μελισσοκόμος διέπρεψε και ως συγγραφέας, γράφοντας ένα από τα καλύτερα βιβλία για θέματα μελισσοκομίας, "Σταχυολογήματα μελισσοκομικής τέχνης" με τα προβλήματα και τα παθήματά του από τις μέλισσες, που τελικά του έγιναν μάθημα. Ένα από τα καλύτερα βιβλία για την τεχνική της μελισσοκομίας ήταν η συγγραφή του βιβλίου του με τίτλο "Η ΑΒ του πολιτισμού των μελισσών", το οποίο μετά από χρόνια επανεκδόθηκε με τον τίτλο "Το Α και το Ω του πολιτισμού των μελισσών". Επανεκδίδεται τακτικά μέχρι σήμερα, με τον ίδιο τίτλο.

 

Charles Dadant: Έγραψε πάρα πολλά άρθρα σχεδόν σε όλα τα μελισσοκομικά περιοδικά Αμερικής και Ευρώπης, με θέματα που αφορούσαν όλους τους μελισσοκόμους βοηθώντας περισσότερο τους νέους. Ο Charles Dadant Γάλλος στην καταγωγή με πολλά διπλώματα ευρεσιτεχνίας, μετανάστευσε στην Αμερική όπου και μεγαλούργησε. Ήταν ο ιδρυτής μιας από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες παραγωγής μελισσοκομικών υλικών και εργαλείων που συμπεριλάμβανε από κυψέλες μέχρι βασιλικά κελιά. Άρχισε να εκδίδει το παγκόσμιας φήμης γνωστό και έγκυρο περιοδικό "The American Bee Journal".

 Μετέφρασε το βιβλίο του Langstroth "Langstroth's Hive and Honey-Bee" στα Γαλλικά και έτσι έγινε γνωστή η συνεισφορά του Langstroth στην μελισσοκομία. Επίσης προσπάθησε να εισαγάγει στην Αμερική Ιταλικές βασίλισσες και τα κατάφερε το έτος 1874 να μεταφέρει 250 ατμοπλοϊκώς. Επεδίωκε πάντα να έχει πολύ γερά και δυνατά πρώιμα μελίσσια και γιαυτό στην αρχή των "ανησυχιών" του θέλησε να προμηθευτεί Ευρωπαϊκά κουβέλια, αλλά σύντομα άλλαξε γνώμη και υιοθέτησε τις μεθόδους του Langstroth. Τα παιδιά του συνέχισαν ακριβώς στα βήματα του πατέρα τους και δημιούργησαν πολλά μελισσοκομεία με πολλές κυψέλες. Συνέχισαν και αύξησαν την παραγωγή του εργοστασίου τους και ακόμη και σήμερα εκδίδουν το ΑΒJ περιοδικό σε όλο τον κόσμο. Ο οίκος Dadant παραμένει από τα ισχυρότερα ονόματα της Αμερικάνικης μελισσοκομίας.

 

Moses Quinby: Θεωρείται σίγουρα ο πατέρας της εμπορικής μελισσοκομίας στην Αμερική. Το έτος 1875 επινόησε το σύγχρονο καπνιστήρι, αλλά ήταν και ο πρώτος που εφάρμοσε την νομαδική μελισσοκομία. Έγραψε το βιβλίο "Τα μυστήρια της μελισσοκομίας που εξηγήθηκαν". Ο Quinby υπήρξε ένας πραγματικά μεγάλος πρακτικός μελισσοκόμος.
 Η γνώση που απέκτησε βασίστηκε στην πρακτική εμπειρία του ως μελισσοκόμος. Έζησε στην περίοδο της αλλαγής από την κυψέλη χωρίς κινητά πλαίσια στην κυψέλη Langstroth. Θέλησε να κάνει και ο ίδιος μια κυψέλη, πιστεύοντας ότι θα την προωθούσε και εμπορικά. Απέτυχε, όμως οι πρακτικές συμβουλές που έγραψε για τους μελισσοκόμους παραμένουν έγκυρες μέχρι σήμερα.

 

Franz von Hruschka: Όσο και να ψάξει κανείς σίγουρα δεν θα βρει πάνω από δυο γραμμές στα σύγχρονα μελισσοκομικά βιβλία που να αναφέρονται στον Franzvon Hruschka. Αναφέρουν συνήθως μια απλή δήλωση του τύπου: Η ανακάλυψη του μελιτοεξαγωγέα είναι του Αυστριακού ταγματάρχη F. Hruschka στην Ιταλία κατά το έτος 1865. Βασίστηκε πάνω στην φυγόκεντρο δύναμη και έκανε την πρώτη χειροκίνητη μηχανή εξαγωγής μελιού. Εν τούτοις, εκείνη η απλή αρχή είναι αρμόδια για την τεράστια βιομηχανία μελιού που βλέπει ο κόσμος σήμερα. Η μηχανή ήθελε το κινητό πλαίσιο του Langstroth για να δουλέψει. Η ιδέα του F. Hruschka εξαπλώθηκε γρήγορα τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική. Ο Charles Dadant είπε: Μόλις ακούσαμε για την ανακάλυψη, κάναμε μια μηχανή, πεισθήκαμε για την λειτουργία της και την αποτελεσματικότητα της, αλλά, το μεγαλύτερο κέρδος για κάθε μελισσοκόμο πλέον, είναι η επιστροφή των φυγοκεντρισμένων κηρηθρών στα μελίσσια του.

 

A. J. Cook: Είναι ο συγγραφέας του "Οδηγού των Μελισσοκόμων" ή "Εγχειρίδιο του Μελισσοκομείου". Το 1866 διορίστηκε σαν εκπαιδευτικός στο Γεωργικό κολέγιο του Μίτσιγκαν, το 1868 σαν καθηγητής εντομολογίας και ζωολογίας. Έγινε ένας από τους πρώτους μεγάλους δασκάλους της ζωής των μελισσών σε επίπεδο κολεγίων σε ολόκληρη την Αμερική. Έγραψε πολλά άρθρα σε όλα τα τότε περιοδικά μελισσών. Το βιβλίο που έγραψε άρχισε και το δίδασκε σε όλες τις διαλέξεις που έκανε. Η ζήτηση ήταν τόσο μεγάλη σε όλη την Αμερική, και από το 1876 που έγινε η πρώτη έκδοση μέχρι το 1884 έκανε 10 επανεκδόσεις. Ο A. J. Cook δεν ήταν μόνο μεγάλος δάσκαλος, ήτανε και πολύ μεγάλος μελισσοκόμος. Κατά το διάστημα αυτής της περιόδου δούλεψε και πειραματίστηκε με πολλών ειδών κυψέλες ακόμη και με τετράγωνα πλαίσια (30x30 εκ. περίπου), υιοθετώντας τα, αφού όπως υποστήριζε: '' Προτιμώ αυτή τη μορφή κηρήθρες γιατί σπάζουν σπάνια, είναι καλύτερα για τα βασιλικά κελιά, επιτρέπουν την πιο συμπαγή σύσφιξη των μελισσών κατά τον χειμώνα, εξοικονομώντας περισσότερη θερμότητα''.
Αναγνωρίστηκε σαν πατέρας της μελισσοκομίας, για τις σοφές συμβουλές του στους μελισσοκόμους και το σημαντικό αντίκτυπο που είχαν οι διδασκαλίες του μέχρι της ημέρες μας στην σύγχρονη μελισσοκομία.

Dr. C. C. Miller: Όπως ο Moses Quinby, είναι από τους λίγους που έβγαλαν κάποια χρήματα από τις μέλισσες. Από το 1878 έκανε την μελισσοκομία την μόνη επιχείρηση του, ασχολήθηκε σοβαρά με το εμπόριο των προϊόντων που έβγαιναν από την κυψέλη. Ήταν πρακτικός φυσιοδίφης, ξεκίνησε την μελισσοκομία σαν χόμπι το 1861, άρχισε το μακρύ ταξίδι που τον οδήγησε στα άρθρα και την συγγραφή βιβλίων με θέμα πάντα τις μέλισσες. Έγινε πολύ δημοφιλής από τις ομιλίες του στις συνεδριάσει για θέματα μελισσοκομίας. Το βιβλίο του "Πενήντα έτη μεταξύ των μελισσών" είναι ένα από τα κλασικά μελισσοκομικά βιβλία που τα θέματα του στην σωστή διαχείριση των μελισσών συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

 

Dr. Walter C. Rothenbuhler: Ανακάλυψε ότι η συμπεριφορά των μελισσών είχε μια γενετική βάση. Είναι ο συντάκτης ενός μεγάλου αριθμού συγγραμμάτων που εξετάζει τις δυνατότητες των μελισσών. Η μία είναι η αδυναμία κάποιων μελισσιών να καθαρίσουν τα κελιά από τις νεκρές μέλισσες κατά την ασθένεια της Αμερικάνικη Σήψη του Γόνου και η δεύτερη, η δυνατότητα κάποιων μελισσιών στην απομάκρυνση των νεκρών μελισσών από τα κελιά τους και η ανθεκτικότητα τους στην Αμερικάνικη Σήψη του Γόνου.

Brother Adam: Ο μοναχός Άνταμ είναι γνωστός ως το άτομο που έψαχνε για την τέλεια μέλισσα. Το 1950 αποφάσισε να κάνει ένα ταξίδι για να βρει και να συλλέξει βασίλισσες που δεν θα σμηνουργούσαν, θα γεννούσαν πολύ, θα κουβαλούσαν πολύ μέλι, δεν θα λεηλατούσαν και άλλες ιδιότητες. Κατά την επίσκεψη του στην Ελλάδα, πήγε στην Κρήτη και μελέτησε την εκεί μέλισσα για την άγρια συμπεριφορά της. Έκανε συλλογή από βασίλισσες και μέλισσες συγκρίνοντας τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα τους ανάλογα με τις περιοχές που αυτές ζούσαν. Επειδή το ταξίδι που έκανε ήταν μεγάλο οι βασίλισσες ζευγάρωναν με κηφήνες από άλλες ράτσες μελισσών, η διαγώνια αναπαραγωγή έκανε να χαθούν τα καθαρά χαρακτηριστικά της κάθε φυλής ξεχωριστά. Ο μοναχός Άνταμ είναι ευρύτερα γνωστός για την ανάπτυξη της ράτσας μελισσών "Buckfast".

 

 Σε αυτήν βρήκε τα χαρακτηριστικά που αναζητούσε. Εν τούτοις ένα από τα αποτελέσματα της μελέτης του ήταν και τα στοιχεία που παρέδωσε προς μελέτη σε αυτούς που μελετούν τα μορφομετρικά στοιχεία της mellifera Apis. Η συλλογή του εδόθη στο Ερευνητικό Μελισσοκομικό Ινστιτούτο Oberusal του Πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης, λόγω της υβριδοποίησης τα πολύτιμα δείγματα των μελισσών δεν είναι πλέον διαθέσιμα. Πιθανόν το έργο του μοναχού Άνταμ να αρχίζει τώρα και ίσως με την ανάγνωση του DNA κάποια στιγμή στον πλανήτη μας να πετούν πάλι οι πρώτες ράτσες των μελισσών. Προς τιμή του, εδόθη στην μέλισσα της Κρήτης η ονομασία, melifera Adami.

σκορπιοι στα μελισσια

σημερα στα μελισσια κατά την διαρκεια επιθεωρησης......