Συνολικές προβολές σελίδας

Σάββατο 29 Αυγούστου 2015

Μελισσοθεραπεία

Η μελισσοθεραπεία (apitherapy) ή η θεραπεία με προϊόντα μελισσών όπως το μέλι είναι μια ιστορική παράδοση. Το μέλι έχει μια μακροχρόνια ιστορία χρήσης στην ιατρική. Χρησιμοποιήθηκε από τους αρχαίους Έλληνες και τους Σουμέριους.
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, Ασσύριοι, Κινέζοι, Έλληνες και Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν το μέλι, μόνο του ή σε συνδυασμό με βότανα, για να θεραπεύουν πληγές και ασθένειες του εντέρου. Ο Μωάμεθ αναφέρει τη χρήση του μελιού ως θεραπεία κατά της διάρροιας, ενώ ο Αριστοτέλης αναφέρει ότι το μέλι ανακουφίζει τις πληγές και τους ερεθισμούς των οφθαλμών.

Στον εικοστό αιώνα η χρήση του μελιού έχει αναφερθεί για τη θεραπεία πληγών λόγω των καλών αντιμικροβιακών του ιδιοτήτων. Οι Ρώσοι το χρησιμοποίησαν στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο για να προλάβουν τη μόλυνση και για να επιταχύνουν τη θεραπεία των πληγών.

Το μέλι εξακολουθεί να θεωρείται ως φάρμακο και στη σημερινή παραδοσιακή ιατρική. Στην Ινδία το μέλι από λωτό θεωρείται ως «πανάκεια» για τις ασθένειες των οφθαλμών, ενώ στη Γκάνα χρησιμοποιείται για θεραπεία σε μολύνσεις. Χαρακτηριστική είναι η χρήση του μελιού για το βήχα και τους ερεθισμούς του λαιμού ακόμα και στη σύγχρονη ιατρική.

Η αύξηση του ενδιαφέροντος για εναλλακτικές θεραπείες στη σύγχρονη εποχή είτε λόγω ανάπτυξης ανθεκτικότητας των βακτηρίων στα φάρμακα είτε λόγω εμφάνισης ανεπιθύμητων παρενεργειών πολλών φαρμακευτικών αγωγών επανέφερε το ενδιαφέρον των ανθρώπων γύρω από το μέλι και τις φαρμακευτικές του χρήσεις.

 
Πιο αναλυτικά το μέλι χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των παρακάτω ασθενειών ή προβλημάτων υγείας:
 
Πεπτικό – Απεκκριτικό Σύστημα

Το μέλι συγκεκριμένα συστήνεται σε περιπτώσεις μειωμένης όρεξης, ή νευρικής ανορεξίας, ιδιαίτερα σε νεαρής ηλικίας άτομα. Η επίδρασή του απορρέει κυρίως από την αντιερεθιστική, αναλγητική, αντιοξειδωτική και ανοσοποιητική δράση του.Η καθημερινή κατανάλωση μελιού ελαττώνει τον συνολικό αριθμό μικροβίων του εντέρου και βοηθά στη θεραπεία των ασθενών από έλκος του δωδεκαδάκτυλου ή έλκος στομάχου.

Από μελέτες που έγιναν διαπιστώθηκε ότι η διάρροια και η γαστρεντερίτιδα αντιμετωπίζονται με μέλι. Ακόμα βρέθηκε ότι το μέλι είναι κατάλληλη γλυκαντική ουσία για γαλακτοκομικά προϊόντα, καθώς δεν παρεμποδίζει την αύξηση των κοινών βακτηριδίων όπως Streptococcusthermophilus, Lactobacillusacidophilusπου είναι σημαντικά για τη διατήρηση της υγείας του γαστροεντερικού συστήματος.

 

Αναπνευστικό σύστημα

Το μέλι μαζί με την πρόπολη, ως propohoney, έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση της χρόνιας βρογχίτιδας. Επιπρόσθετα, ο συνδυασμός μελιού και συγκεκριμένων αιθέριων ελαίων (arohoney) έχει δώσει ενθαρρυντικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της πνευμονίας.

 

Ωτορυνολαρυγγικά προβλήματα

Το μέλι έχει χρησιμοποιηθεί από τον άνθρωπο για την αντιμετώπιση προβλημάτων όπως ο βήχας, η φαρυγγίτιδα και η λαρυγγίτιδα. Από τους πρώτους που αναγνώρισαν αυτή τη δράση του μελιού, ο Διοσκουρίδης (50 π.Χ.) συνιστούσε τη χρήση του για την αντιμετώπιση του βήχα και των φλεγμονών στο λαιμό και στις αμυγδαλές. Η αντιβηχική, αποχρεμπτική και καταπραϋντική του δράση συνδέεται με την περιεκτικότητά του σε συγκεκριμένα πτητικά συστατικά, καθώς επίσης και στην αντιμικροβιακή του δράση.

Μέλι λεβάντας, θυμαριού ή ελάτης, ή ο συνδυασμός πρόπολης με ένα από τα παραπάνω έχει ευεργετική επίδραση σε περιπτώσεις αφωνίας ή βραχνάδας.
Κυκλοφορικό σύστημα

Τα περισσότερα προϊόντα της μέλισσας επιδρούν ευνοϊκά στην κυκλοφορία του αίματος και στην καλή λειτουργία της καρδιάς. Η ακετυλοχολίνη που περιέχεται στο μέλι αποτελεί ρυθμιστικό παράγοντα της κυκλοφορίας του αίματος και του καρδιακού ρυθμού, καθώς διευρύνει τις στεφανιαίες αρτηρίες και διευκολύνει τη λειτουργία της καρδιάς.
Ίσως όμως η κυριότερη επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό που σχετίζεται με το κυκλοφορικό σύστημα, είναι η επίδραση των προϊόντων της μέλισσας και ιδιαίτερα του μελιού στη ρύθμιση του επιπέδου της «καλής»- HDLκαι «κακής» - LDLχοληστερόλης στο αίμα. Σε περιπτώσεις υψηλής πίεσης συνιστάται η κατανάλωση μελιού πορτοκαλιάς ή λεβάντας, ενώ σε περιπτώσεις χαμηλής πίεσης συνιστάται η κατανάλωση μελιού ελάτης.

 

Δερματολογικές παθήσεις

Μια από τις αποτελεσματικότερες χρήσεις του μελιού είναι η θεραπεία των πληγών. Σχεδόν όλοι οι τύποι των πληγών όπως γδάρσιμο, αποστήματα, εγκαύματα, χειρουργικές πληγές ή πληγές στα κοιλιακά τοιχώματα βρέθηκε ότι ανταποκρίνονται σε εφαρμογή θεραπείας μελιού. Η εφαρμογή του μελιού ως αλοιφή για τις πληγές οδηγεί σε διέγερση της διαδικασίας αποκατάστασης και καθαρίζει γρήγορα τη μόλυνση. Το μέλι έχει εξυγιαντική δράση στις πληγές, υποκινεί την αναγέννηση του ιστού και μειώνει τη φλεγμονή. Σε αυτές τις περιπτώσεις προτείνεται τοποθέτηση εμποτισμένων επιθεμάτων με μέλι πάνω στις πληγές.

Η αλοιφή μελιού επιταχύνει τη διαδικασία θεραπείας, αποστειρώνει την πληγή, μειώνει τον πόνο, ελαττώνει τη φλεγμονή και τα σημάδια και έχει το πλεονέκτημα της εύκολης αλλαγής επιδέσμου με το χαμηλότερο κόστος. Είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για ταχεία θεραπεία αποστείρωσης βαριά μολυσμένων πληγών. Το ιξώδες, δηλαδή το πόσο παχύρευστο είναι το μέλι, δρα επιπλέον ως εμπόδιο ενάντια στη μόλυνση των πληγών. Επιπρόσθετα, η οξύτητα του μελιού ενισχύει την αντιβακτηριακή δραστηριότητα.

Ένα από τα κυριότερα πλεονεκτήματα της χρήσης του μελιού είναι ότι δεν προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις.

 

Οφθαλμολογία και μέλι

Το μέλι χρησιμοποιείται παγκοσμίως για την αντιμετώπιση διάφορων οφθαλμολογικών συνθηκών όπως βλεφαρίτιδα, κερατίτιδα, επιπεφυκίτιδα, τραυματισμούς του κερατοειδούς και τα χημικά και θερμικά εγκαύματα στα μάτια. Εφαρμογή του μελιού σε μολυσματική επιπεφυκίτιδα μειώνει την ερυθρότητα και το πρήξιμο.
 

Μέλι και οδοντιατρική

Έρευνες αποδεικνύουν ότι το μέλι είναι τελείως ακίνδυνο για την αδαμαντίνη των δοντιών. Η ιδιότητα αυτή αποδίδεται κυρίως στην περιεκτικότητα του μελιού σε βασικά συστατικά, που θεωρούνται υπεύθυνα για την προστασία των δοντιών από τη διάβρωση, όπως το φθόριο, ο φώσφορος και το ασβέστιο.

 

Μέλι και διαβήτης

Από μία κλινική δοκιμή η χρήση του μελιού σε διαβήτη τύπου Ι και τύπου ΙΙ, οδήγησε σε σημαντική μείωση του γλυκαιμικού δείκτη σε σύγκριση με χρήση γλυκόζης ή σακχαρόζης. Έρευνες έδειξαν ότι το μέλι στο πρόγευμα δεν έχει καμία πρόσθετη οξεία υπεργλυκαιμική επίδραση σε ασθενείς με διαβήτη τύπου ΙΙ, συνεπώς θα μπορούσε να είναι ένα κατάλληλο γλυκαντικό για τα άτομα αυτά.

 

Μέλι και αλκοόλ

Στο ίδιο πλαίσιο δράσης πρέπει να αναφερθεί και η σημαντική βοήθεια που προσφέρει το μέλι στην αντιμετώπιση προβλημάτων που σχετίζονται με την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, όπως η κίρρωση του ήπατος. Η φρουκτόζη που περιέχεται στο μέλι επιταχύνει τον μεταβολισμό του οινοπνεύματος κατά 39% στον άνθρωπο. Μάλιστα, η αλκοολική μέθη αντιμετωπίζεται με κατανάλωση 3 κουταλιών της σούπας μέλι ανά ώρα.

 

Μέλι και καρκίνος

Μελέτες έχουν γίνει και όσον αφορά την επίδραση του μελιού στην ανάπτυξη του καρκίνου. Τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, αλλά χρειάζεται παραπέρα έρευνα για να αποκαλυφθεί ο μηχανισμός με τον οποίο το μέλι αναστέλλει την ανάπτυξη των όγκων. Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτή τη στιγμή από τη μια πλευρά διερευνώνται οι αντικαρκινικές ιδιότητες του μελιού ενώ από την άλλη έχει αποδειχθεί η ενισχυτική δράση του στα υγιή κύτταρα ασθενών που υπόκεινται σε χημειοθεραπεία ή ακτινοβολίες.

Στα πλαίσια συστηματικής μελέτης που έγινε από τον Τομέα Φαρμακογνωσίας-Χημείας Φυσικών Προϊόντων του Φαρμακευτικού Τμήματος του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, έγιναν αναλύσεις σε 49 διαφορετικά μέλια από 30 διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας.
 Σύμφωνα με την έρευνα αυτή ορισμένα από αυτά εμφανίζουν την ικανότητα να αποτρέπουν το σχηματισμό ελευθέρων ριζών στον οργανισμό και να προστατεύουν το DNAτων κυττάρων, μετά από έκθεση σε οξειδωτικούς παράγοντες όπως το υπεροξείδιο του υδρογόνου, οι οποίοι ευθύνονται για μία σειρά ασθενειών όπως ο καρκίνος ή ακόμα για τη φυσιολογική γήρανση.

Παρασκευή 28 Αυγούστου 2015

Κατηγορίες ελληνικου μελιού

Οι σημαντικότερες αμιγείς κατηγορίες μελιού που παράγονται στη χώρα μας είναι το πευκόμελο, το μέλι Ελάτης, το θυμαρίσιο μέλι,  το μέλι καστανιάς, το μέλι από ερείκη, το μέλι από ηλίανθο, το μέλι από βαμβάκι και το μέλι από εσπεριδοειδή.


-Μέλι από πεύκο:

     

Το πευκόμελο είναι η σημαντικότερη κατηγορία ελληνικού μελιού καθώς αντιπροσωπεύει το 65% της συνολικής παραγωγής μελιού στη χώρα μας. Προέρχεται από τις μελιτώδεις εκκρίσεις ενός εντόμου που παρασιτεί στο πεύκο, γνωστό ως «βαμβακάδα» ή «εργάτης» (Marchalina hellenica). Οι κυριότερες περιοχές που παράγεται το πευκόμελο είναι η Θάσος, η Χαλκιδική, η Εύβοια, η Ζάκυνθος, η Κρήτη και οι Σποράδες.
 
Το πευκόμελο, όπως και όλα τα μέλια που προέρχονται από μελίτωμα, έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα. Γι’ αυτό το λόγο η ταχύτητα κρυστάλλωσης του είναι μικρή. Συνήθως αμιγή πευκόμελα, χωρίς αναμίξεις διατηρούνται ρευστά για περισσότερο από ένα χρόνο. Η ιδιαίτερη θρεπτική αξία του οφείλεται στο μεγάλο αριθμό θρεπτικών στοιχείων και κυρίως των ιχνοστοιχείων που περιέχει. Το χρώμα του ποικίλει από ανοιχτό, όταν παράγεται την άνοιξη έως πιο σκούρο όταν παράγεται το φθινόπωρο.




-Μέλι Ελάτης:

     

Αποτελεί το 5-10% της συνολικής παραγωγής μελιού στην Ελλάδα. Ανήκει και αυτό στην κατηγορία των μελιών μελιτώματος και προέρχεται από τις εκκρίσεις κοκκοειδών και αφίδων που παρασιτούν στα  έλατα. Είναι μία από τις καλύτερες και τις ακριβότερες κατηγορίες μελιού.
Έχει χαρακτηριστική γεύση και εμφάνιση, είναι ιδιαίτερα πυκνόρρευστο και λόγω του χαμηλού ποσοστού σε σάκχαρα δεν κρυσταλλώνει. Έχει ουδέτερο άρωμα και ιδιαίτερα καλή γεύση, για όσους θέλουν ένα μέλι που να μην είναι πολύ γλυκό.
 
Παράγεται σε ορεινές περιοχές και κυρίως στον Όλυμπο, την Πίνδο, το Μάιναλο, το Χελμό και την Πάρνηθα. Χαρακτηριστική είναι περίπτωση του μελιού Ελάτης που προέρχεται από την περιοχή της Βυτίνας, το οποίο  λόγω της ιδιαίτερης εμφάνισης του και των χρυσών-μεταλλικών ανταυγειών στο χρώμα του φέρει το όνομα «έλατο βανίλια», που από το 1994 αποτελεί Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης.


 
-Μέλι Καστανιάς:


  
Είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση κατηγορίας μελιού, γιατί αν και θεωρείται ανθόμελο, έχει χαρακτηριστικά μελιού μελιτώματος καθώς προέρχεται τόσο από το νέκταρ της καστανιάς όσο και από τις μελιτώδεις εκκρίσεις ενός είδους αφίδας που παρασιτεί στα φύλλα της καστανιάς. Έχει ιδιαίτερα σκούρο καφέ έως μαύρο χρώμα, χαρακτηριστικό άρωμα και έντονη έως πικρή γεύση.
 
Παρόλα αυτά έχει υψηλή διατροφική αξία, καθώς είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία. Όταν προέρχεται από τις εκκρίσεις του φυτού διατηρείται ρευστό για περισσότερο από 1 χρόνο και είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία. Παράγεται κυρίως στη Μακεδονία και στο Άγιο Όρος.
 

-Μέλι από θυμάρι:

  
Μία από τις κυριότερες κατηγορίες ελληνικού μελιού, που αποτελεί το 10% της ετήσιας παραγωγής. Παράγεται κυρίως στα ελληνικά νησιά όπου το θυμάρι απαντάται σε αφθονία. Έχει ιδιαίτερο κεχριμπαρένιο χρώμα,  χαρακτηριστική γεύση και κρυσταλλώνει σε 6 έως 18 μήνες, ανάλογα με το ποσοστό των σακχάρων. Φημίζεται για τις τονωτικές και αντισηπτικές του ιδιότητες.



-Μέλι από ερείκη:

       

Παράγεται από διάφορα είδη ερείκης, γνωστή και ως «σουσούρα», που ευδοκιμούν στη χώρα μας. Το μέλι ερείκης που συλλέγεται το φθινόπωρο έχει χαρακτηριστικό κοκκινωπό του χρώμα, έντονη οσμή και η γεύση , καθώς και υψηλή θρεπτική αξία που το καθιστούν ιδιαίτερο. Όταν προέρχεται από ανοιξιάτικη ερείκη έχει τελείως διαφορετικό χρώμα που μοιάζει με αυτό του κεριού και ιδιαίτερη υφή. Παρόλα αυτά λόγω της υψηλής ταχύτητας  κρυστάλλωσης του δεν ενδείκνυται για αναμίξεις. Λόγω του υψηλού ποσοστού σε υγρασία υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος να ξινίσει σε σύγκριση με άλλα μέλια.




-Μέλι από ηλίανθο:

   

Λόγω της εκτεταμένης καλλιέργειας του σε αρκετές περιοχές της χώρας μας και κυρίως στη Μακεδονία,  το μέλι από ηλίανθο απαντάται συχνά. Είναι ανοιχτού κίτρινου χρώματος και έχει γλυκιά γεύση. Το  υψηλό ποσοστό υγρασίας και η χαμηλή περιεκτικότητα σε διαστάση, το καθιστούν ιδιαίτερα ευπαθές. Επειδή όμως κρυσταλλώνει με μεγάλη ταχύτητα και αποκτά βουτυρώδη υφή είναι κατάλληλο για λεπτοκρυστάλλωση.



-Μέλι από βαμβάκι:

   
Όπως και στη περίπτωση της καστανιάς, το μέλι από βαμβάκι προέρχεται τόσο από το νέκταρ του φυτού όσο και από τις μελιτώδεις εκκρίσεις εντόμων που παρασιτούν σε αυτό. Η παραγωγή του βαμβακόμελου  έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια εξαιτίας  της αυξημένης χρήσης φυτοφαρμάκων στις καλλιέργειες βαμβακιού. 
 
Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε σάκχαρα κρυσταλλώνει γρήγορα. Είναι πολύ ανοιχτόχρωμο και όταν κρυσταλλώσει παίρνει ένα χαρακτηριστικό υπόλευκο χρώμα και έχει χαρακτηριστική βουτυρώδη υφή, γλυκιά γεύση και ουδέτερο άρωμα.


-Μέλι από εσπεριδοειδή:
    
Παράγεται σε ορισμένες περιοχές της χώρας μας και κυρίως στην Πελοπόννησο. Είναι ανοιχτόχρωμο, με πολύ χαρακτηριστικό άρωμα, ανάλογα του είδους από το οποίο προέρχεται,  και γλυκιά γεύση. Έχει υψηλή ταχύτητα κρυστάλλωσης και μέση θρεπτική αξία.



-Μέλι Aκακίας:


Το πιο γνωστό είδος ακακίας που αυτοφύεται στην Ελλάδα είναι η ακακία η κοινή ή αλλιώς Robinia pseucacacia. Το μέλι που προέρχεται από τα άνθη της ακακίας έχει υπερβολικά ανοιχτό χρώμα, ιδιαίτερα λεπτή υφή, πλούσιο άρωμα και αρκετά γλυκιά αλλά ελαφριά γεύση.
 
 Έχει υψηλό ποσοστό φρουκτόζης και αυξημένη αναλογία φρουκτόζης/γλυκόζης. Γι’ αυτό το λόγο διατηρείται ρευστό για μεγάλο χρονικό διάστημα και μπορεί να καταναλωθεί ακόμα και από άτομα που πάσχουν από διαβήτη.



 ΣΥΝΟΠΟΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΛΙΩΝ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΜΕΛΙΟΥΧΡΩΜΑΓΕΥΣΗΑΡΩΜΑΧΡΟΝΟΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΣΗΣΠΕΡΙΟΧΕΣΘΡΕΠΤΙΚΗ ΑΞΙΑ
ΠεύκοΣχετικά σκούρο (αυτό που παράγεται την άνοιξη είναι πιο ανοιχτόχρωμα από το φθινόπωρο)Ιδιαίτερη, αλλά όχι πολύ γλυκιά, λόγω του χαμηλού ποσοστού σακχάρωνιδιαίτερο1-1,5 χρόνοΧαλκιδική, Β.Εύβοια, Θάσος, ΣποράδεςΥψηλή, λόγω των μετάλλων και των ιχνοστοιχείων που περιέχει
ΕλάτηςΤυπικό χρώμα μελιού, ποικίλει ανάλογα με τη περιοχήΙδιαίτερα καλήουδέτεροΔεν κρυσταλλώνειΌλυμπος, Πίνδος, Μαίναλο, Χελμός, ΠάρνηθαΥψηλή λόγω μεγάλης ποσότητας ιχνοστοιχείων
ΚαστανιάΣκούρο καφέ έως μαύρο Δυνατή, ελαφρώς πικρή και μεταλλικήέντονο1-2 χρόνιαΜακεδονία, Άγιο ΌροςΠλούσιο σε ιχνοστοιχεία
ΕσπεριδοειδήΠολύ ανοιχτό κίτρινοΧαρακτηριστική και συνήθως γλυκιάΙδιαίτερο του φυτού από το οποίο προέρχεται1-3 μήνες Πελοπόννησος Μέση θρεπτική αξία, πλούσιο σε σάκχαρα
ΘυμάριΙδιαίτερο κεχριμπαρένιοΕυχάριστη, σε μερικές περιπτώσεις αίσθηση καψίματος λόγω υψηλού ποσοστού φρουκτόζηςΈντονο χαρακτηριστικό6-18 μήνεςΚυρίως στα Ελληνικά νησιάΙδιαίτερες τονωτικές και αντισηπτικές ιδιότητες
ΕρείκηΚοκκινωπόΧαρακτηριστική και έντονηΙδιαίτερο1-3 μήνεςΣε όλη την ΕλλάδαΥψηλή θρεπτική αξία, απαντάται σε καταστήματα με είδη υγιεινής διατροφής
ΒαμβάκιΑνοιχτό κίτρινο έως λευκόγλυκιάουδέτερο1-3 μήνεςΘεσσαλίαΜέση θρεπτική αξία, πλούσιο σε σάκχαρα
ΗλίανθοςΑνοιχτό κίτρινογλυκιάΌχι έντονο1-3 μήνεςΜακεδονίαΜέση θρεπτική αξία, πλούσιο σε σάκχαρα