Συνολικές προβολές σελίδας

Τρίτη 1 Σεπτεμβρίου 2015

Διάσημες προσωπικότητες που υπήρξαν μελισσοκόμοι



Αν και δεν είναι γνωστό το πότε ακριβώς ο άνθρωπος ενέταξε το μέλι και γενικότερα τα προϊόντα κυψέλης στο διαιτολόγιό του, από τοιχογραφίες της λίθινης εποχής που βρέθηκαν σε σπήλαιο της Ισπανίας υπάρχουν ενδείξεις πως από αρκετά παλιά είχε διαπιστώσει την αξία τους. Λόγω της δυσκολίας της συλλογής του μελιού και των τσιμπημάτων από τις μέλισσες ο άνθρωπος προσπάθησε να εξημερώσει τις μέλισσες προς όφελός του και να εγκαταστήσει τις κυψέλες τους σε πιο προσιτά σημεία.
 
Έτσι άρχισε να χρησιμοποιεί τις κουφάλες δέντρων και βράχων κοντά τους οικισμούς του και αργότερα κατασκεύασε κοφίνια και άλλου είδους χειροποίητες κυψέλες. Κάπως έτσι ξεκίνησε η τέχνη της εκτροφής μελισσών που ονομάζουμε Μελισσοκομια.
Έτσι ενδεικτικά αναφέρονται κάποιες ιστορικές προσωπικότητες απ “όλο τον κόσμο που μυήθηκαν στην τέχνη της μελισσοκομίας είτε προσφέροντας χρήσιμες πληροφορίες για την εξέλιξή της, είτε για επαγγελματική ή προσωπική ενασχόληση.
 
 
Σόλων
Σόλων ο Αθηναίος
Ο Σόλων (περ. 639 – 559 π.Χ.) ήταν σημαντικός Αθηναίος νομοθέτης, φιλόσοφος, ποιητής και ένας από τους επτά σοφούς της αρχαίας Ελλάδας. Όντας λάτρης της κοινωνίας των μελισσών θέσπισε διάφορα νομοθετικά μέτρα για την μελισσοκομία της εποχής εκείνης. Ένα μέτρο το οποίο αποδεικνύει την ύπαρξη μελισσοκομικών επιχειρήσεων είναι το εξής και το οποίο ρυθμίζει και καθορίζει τις αποστάσεις μεταξύ των μελισσοκομείων.
«Μελισσών σμήνη καθιστάμενα απέχειν των υφ’ ετέρου πρότερον ιδρυμένων πόδας τριακοσίους» [Πλουτάρχου: Βίος Σόλωνος]
 
 
Ιπποκρατης
Ιπποκράτης (γκραβούρα του Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς, 1638)
Ο Ιπποκράτης (460-377π.Χ.) συνδύαζε το ενδιαφέρον του για την μελισσοκομία με την ιατρική. Υπήρξε πρωτοπόρος στην χρήση του δηλητηρίου της μέλισσας σε ασθενείς με αρθρίτιδα και έδινε και την συμβουλή «Φάρμακό σας ας γίνει η τροφή σας και η τροφή σας ας γίνει φάρμακό σας», συνταγογραφώντας το μέλι ως θεραπεία για ένα ευρύ φάσμα ασθενειών. Στο έργο του Ιπποκράτη «Περί διαίτης οξέων», ο Ιπποκράτης αποδεικνύεται ο θεμελιωτής των αντιλήψεων της προληπτικής ιατρικής και εξετάζει θεραπευτικές ενέργειες, όπως την κατανάλωση υδρόμελου (νερόμελο – «μελίκρητον») και ξυδόμελου («οξύμελι»).
 
Για καθένα από αυτά δίνει τις ενδείξεις, τις αντενδείξεις, τις αλληλεπιδράσεις και τις θεραπευτικές τους δράσεις. Συνιστά την επάλειψη της πρόπολης για την επούλωση των πληγών και αναφέρει: “ Το μέλι και η γύρη προκαλούν ζεστασιά, καθαρίζουν και θεραπεύουν ανοιχτές πληγές κι εκζέματα και μαλακώνουν τα χείλη». Μετά από μια μακρά σταδιοδρομία που ξεκίνησε από την Κω, πέθανε στη Λάρισα σε προχωρημένη ηλικία. Μάλιστα λέγεται ότι για πολύ καιρό πάνω στον τάφο του υπήρχε ένας σμήνος μελισσών που το μέλι τους είχε θεραπευτικές ιδιότητες.
 
 
Αριστοτέλης & Πλάτων
O Πλάτωνας (αριστερά) και ο Αριστοτέλης (δεξιά), λεπτομέρεια της Σχολής των Αθηνών του Ραφαήλ. Η χειρονομία του Αριστοτέλη προς τη γη αντιπροσωπεύει την αντίληψή του σχετικά με την απόκτηση της γνώσης μέσω της εμπειρικής παρατήρησης και των αισθήσεων. Στον αντίποδα ο Πλάτωνας δείχνει προς τον ουρανό, στον οποίο εδράζονται σύμφωνα με τον ίδιο οι Ιδέες.
Ο Αριστοτέλης (384 – 322 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και πολυεπιστήμονας, μαθητής του Πλάτωνα και διδάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μαζί με το δάσκαλό του Πλάτωνα αποτελεί σημαντική μορφή της φιλοσοφικής σκέψης του αρχαίου κόσμου, και η διδασκαλία του διαπερνούσε βαθύτατα τη δυτική φιλοσοφική και επιστημονική σκέψη μέχρι και την Επιστημονική Επανάσταση του 17ου αιώνα. Υπήρξε φυσιοδίφης, φιλόσοφος, δημιουργός της λογικής και ο σημαντικότερος από τους διαλεκτικούς της αρχαιότητας. Ο Αριστοτέλης ήταν ο πρώτος όμως ο οποίος μελέτησε επιστημονικά την μέλισσα. Οι πιο πολλές «επιστημονικές» πληροφορίες για τις μέλισσες και τη βιολογία τους προέρχονται από τον Αριστοτέλη στα «Των περί τα ζώα ιστοριών» και «περί ζώων γενέσεως».
 
Αργότερα το έργο του συνέχισε ο μαθητής του Θεόφραστος (371 π.Χ. – περ. 287/5 π.Χ.) που τον διαδέχτηκε στη διεύθυνση της Περιπατητικής Σχολής. Ο Αριστοτέλης περιγράφει με λεπτομέρεια τις δραστηριότητες των μελισσών και στα κείμενά του στηρίχτηκε αρχικά η έρευνα μετά το Μεσαίωνα. Στα «λάθη» των παρατηρήσεών του μπορούμε να εντοπίσουμε δύο, αρκετά σημαντικά: Πρώτον, πίστευε ότι το κερί οι μέλισσες το συλλέγουν από τα φυτά. Ήταν ακατόρθωτο με τα μέσα της εποχής να μπορέσει να περιγράψει τη διαδικασία «γέννησης» του κεριού από τους κηρογόνους αδένες. Αυτό παρατηρήθηκε πολύ αργότερα με την εφεύρεση του μικροσκοπίου.
 
Και δεύτερον περιέγραφε τη βασίλισσα του μελισσιού σαν τον «ηγεμόνα», δηλαδή της προσέδιδε αρσενική φύση. Απορίας άξιο για ένα τόσο συστηματικό ερευνητή. Σε πολλά κείμενα άλλων συγγραφέων (Ξενοφώντας, Αρριανός, Πάππος οΑλεξανδρεύς) αναφέρεται η βασίλισσα με το πραγματικό της γένος, δείχνοντάς μας ότι η κοινή γνώση ήταν ξεκάθαρη για το γένος της. Πολλές αναφορές έχουν γίνει για το θέμα αυτό, το πιθανότερο είναι η «αστοχία» του Αριστοτέλη όσον αφορά το γένος της βασίλισσας να είναι αποτέλεσμα της κοινωνικής αντίληψης για το ρόλο των αρσενικών και θηλυκών στην τότε κοινωνία.
 
 
Πλίνιος ο Πρεσβύτερος
Πλίνιος ο Πρεσβύτερος: φανταστικό πορτραίτο του 19ου αιώνα. Δεν έχει σωθεί αρχαία απεικόνιση του Πλινίου
Ο Γάιος Πλίνιος Σεκούνδος, γνωστότερος ως Πλίνιος ο Πρεσβύτερος (23μ.Χ-79μ.Χ.) ήταν Ρωμαίος φυσικός φιλόσοφος και ιστοριογράφος, περίφημος κυρίως από το έργο του «Φυσική Ιστορία» (Naturalis Historia). Υπήρξε επίσης στρατιωτικός και ναυτικός διοικητής της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Πίστευε ότι «αληθινή δόξα είναι να κάνεις αυτό που αξίζει να γραφεί, και να γράφεις αυτό που αξίζει να διαβαστεί». Ο ανιψιός του, Πλίνιος ο Νεότερος σε μια επιστολή του προς Baebiuus Macer αναφέρει πως ο θείος του ήταν “παθολογικός” συγγραφέας και πάντα συνοδευόταν από δύο “σκλάβους” –έναν για να του διαβάζει κι έναν για να σημειώνει ότι θεωρούσε αξιοσημείωτο.

Η «Φυσική Ιστορία», που είναι και το μόνο έργο του που έχει σωθεί, είναι ένα πλήρες εγκυκλοπαιδικό σύγγραμμα φιλοσοφίας (ιδιαιτέρως φυσικής φιλοσοφίας) το οποίο συνόψιζε όλη τη γνώση της εποχής του, ανθολογημένη από διάσπαρτα προγενέστερα ελληνικά και λατινικά συγγράμματα, στους τομείς της μεταφυσικής, της αστρονομίας, των μαθηματικών, της γεωγραφίας, της εθνογραφίας, της ανθρωπολογίας, της ζωολογίας, της εντομολογίας, της βοτανολογίας, της φαρμακολογίας, της ηφαιστειολογίας, της ορυκτολογίας, αλλά και της τέχνης της γλυπτικής, της αρχιτεκτονικής και ορισμένων συναφών τεχνολογικών κλάδων όπως η εξόρυξη, η μεταλλουργία κλπ.
 
Προσπάθησε να εκμαιεύσει ό, τι ήταν χρήσιμο από όσο το δυνατόν περισσότερα βιβλία, αλλά στα γραπτά του μετέφερε τις πληροφορίες αδιακρίτως και δεν πρόσθεσε νέες ιδέες, ανακαλύψεις ή παρατηρήσεις. Κάτι το οποίο αποδεικνύεται και στο Βιβλίο XI της «Φυσικής Ιστορίας», που σε μεγάλο βαθμό είναι αντιγραφή από τα έργα του Αριστοτέλη. Ο Πλίνιος δεν καταγράφει πολλά για τις μεθόδους της μελισσοκομίας, αλλά ήταν ο μόνος συγγραφέας στην Αρχαιότητα που αναφέρει τις κυψέλες παρατήρησης, που είδε σε κάποιον πρώην πρόξενο στη Ρώμη, ο οποίος είχε μια κυψέλη μέσα στο διαφανές μέρος ενός φαναριού.
 
Έκανε επίσης και μια άλλη καταχώρηση: «Πολλοί επίσης έχουν φτιάξει κυψέλες από μια διαφανή πέτρα (μίκα?), έτσι ώστε να μπορούν να παρατηρούν τις μέλισσες καθώς εργάζονται». Σημαντικές καταγραφές επίσης είναι αυτές σχετικά με την οργάνωση και την αρχιτεκτονική των μελισσών, την παραγωγή μελιού και την σημασία της βασίλισσας, όπως και η χρήση του καπνού από τους μελισσοκόμους για την συλλογή της κηρήθρας.
 
 
George Washington
Πορτρέτο του George Washington ζωγραφισμένο από τον Gilbert Stuart (1796)
Όταν η πολιτική δεν ήταν επιλογή σταδιοδρομίας, οι περισσότεροι άντρες και γυναίκες που υπηρέτησαν την χώρα των Η.Π.Α. ήταν επαγγελματίες σε κάτι άλλο. Ο George Washington (1732 – 1799) προτού γίνει ο πρώτος πρόεδρος της Αμερικής, ασχολούνταν με αγροτικές δουλειές, αλλά και μετά την εκλογή του πάντα δήλωνε ότι ήταν πρώτα απ’ όλα ένας προοδευτικός αγρότης. Στην πραγματικότητα το Mount Vernon (το σπίτι του Washington) ήταν ένας προορισμός για όσους ήθελαν να μάθουν τις τελευταίες γεωργικές τεχνικές.
 
Μερικοί ιστορικοί πιστεύουν ότι ο Washington είχε τα μελίσσια του σε κοφίνια που ήταν το πιο συνηθισμένο εκείνη την εποχή. Ωστόσο, τα αρχεία στο Mount Vernon δείχνουν ότι όντας πρωτοπόροι χρησιμοποιούσαν ήδη ξύλινες κυψέλες για την παραγωγή μελιού και την εκτροφή μελισσών για την επικονίαση των καλλιεργειών τους. Στον Washington άρεσε πολύ το μέλι και το αγαπημένο του πρωινό ήταν οι τηγανίτες καλαμποκιού περιχυμένες με μέλι που τις αποκαλούσε «hoecakes».
 
 
Τόμας Τζέφερσον
Πορτραίτο του Thomas Jefferson ζωγραφισμένο από τον Mather Brown (1786)
Ο Thomas Jefferson (1743 – 1826), ο οποίος ήταν ο τρίτος πρόεδρος της Αμερικής, είχε ευρεία και ποικίλα ενδιαφέροντα. Ασχολούνταν με τα αγροτικά, την μουσική, την δικηγορία και την μελισσοκομία. Ελληνομαθής, ορθολογιστής και υπέρμαχος του διαχωρισμού κράτους-εκκλησίας, συνέταξε την περίφημη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ και ήταν θαυμαστής της Γαλλικής Επανάστασης. Έγινε υπουργός των Εξωτερικών ύστερα από την επιστροφή του από το Παρίσι το 1789, με την κυβέρνηση του Τζορτζ Ουάσινγκτον, και διετέλεσε Πρόεδρος των ΗΠΑ για δύο συνεχόμενες θητείες. Αργότερα ίδρυσε το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια.
 
  Στα σχέδια του Monticello -ένα όμορφο νεοκλασικό σπίτι που ο ίδιος είχε ανεγείρει στη Βιρτζίνια και διατηρούσε τα κτήματά του- καταγράφονται μελισσόσπιτα στην βόρεια όσο και στην νότια πλευρά. Στο βιβλίο του με τίτλο “Σημειώσεις σχετικά με την Πολιτεία της Βιρτζίνια” που πρωτοδημοσιεύτηκε το 1781 και ακολούθησαν εμπλουτισμένες εκδόσεις το 1782 και το 1783 καταγράφονται κάποιες ιστορικές παρατηρήσεις σχετικά με τις μέλισσες.
 
“ Η μέλισσα δεν ήταν πάντα στην ήπειρό μας. Ο Marcgrave αναφέρει ένα είδος μελισσών στη Βραζιλία, αλλά αυτό δεν διαθέτει κεντρί, επομένως είναι διαφορετικό από το δικό μας, σε αντίθεση με εκείνο της Ευρώπης που μοιάζει απόλυτα. Οι Ινδοί συμφωνούν μαζί μας πως η παράδοση της μελισσοκομίας ήρθε από την Ευρώπη και αποκαλούν την μέλισσα ως “μύγα του λευκού ανθρώπου”.
 
 
Μπριγχαμ Γιανγκ
Μπίγχαμ Γιάνγκ
Ο Brigham Young (1801-1877) ήταν ηγετικό μέλος των Μορμόνων και διάδοχος του ιδρυτή τους , Joseph Smith. Τον Ιούλιο του 1847 φτάνοντας στο Salt Lake Valley , ίδρυσε την μορμονική αποικία, η οποία έγινε πρωτεύουσα της πολιτείας Γιούτα με την ονομασία Πόλη της Αλμυρής Λίμνης (Salt Lake City). Όταν ο Young δεν ήταν απασχολημένος με την προώθηση αμφιλεγόμενων ζητημάτων όπως η πολυγαμία και ο ρατσισμός, ασχολούταν με την τέχνη της μελισσοκομίας. Έχοντας πάθος με την μελισσοκομία έκανε έμβλημα της περιοχής την κυψέλη, που συμβολίζει την συνεργασία που απαιτείται για να κάνουν την έρημο να “ανθίσει”. Εικόνες με μελισσοκομική επιρροή υπάρχουν και στην κατασκευή της πρώτης εκκλησίας, αλλά και στο σπίτι του Young, το οποίο είναι στεφανωμένο με ένα σκαλιστό κοφίνι-κυψέλη.
 
kipseli-vitro
Λεπτομέρεια βιτρό σε Μορμονική εκκλησία
Ο Mark Twain αναφέρει στο βιβλίο του «Roughing It», σχετικά με την κυψέλη-σύμβολο της Γιούτα: “ Το έμβλημα των Μορμόνων είναι εύκολο. Είναι απλό, λιτό και ταιριάζει γάντι. Είναι η αναπαράσταση μιας Χρυσής Κυψέλης με όλες τις μέλισσες να εργάζονται”. Στις 11 Οκτωβρίου του 1881 ένα άρθρο στην Deseret News εξηγεί τον συμβολισμό:” Είναι μια αναπαράσταση της κοινωνίας, της αρμονίας, της τάξης και της λιτότητας των ανθρώπων και των γλυκών αποτελεσμάτων του μόχθου τους, της ενότητας και της ευφυούς συνεργασίας”.
 
Utah flag
Σημαία της Γιούτα
Όταν η Γιούτα έγινε η 45η Πολιτεία το 1896, διατήρησε την κυψέλη ως σύμβολο στην κρατική σφραγίδα και την σημαία της, που καθιερώθηκε και ως επίσημο σύμβολο το 1959. Η Γιούτα ακόμη και σήμερα είναι γνωστή ως “Πολιτεία-Κυψέλη” (“The Beehive State”).
 
 
Sir ArthurConan Doyle
Πορτραίτο του Άρθουρ Κόναν Ντόυλ, φωτογραφία του Herbert Rose Barraud (1893)
Σύμφωνα με τον Sir Arthur Conan Doyle (1859-1930), ο φανταστικός χαρακτήρας Sherlock Holmes όταν αποσύρθηκε στο Sussex της Αγγλίας, για να διασκεδάσει τον εαυτό του, ασχολήθηκε με την μελισσοκομία. Στο «His Last Bow» (1917), ο φίλος του Holmes, Dr. Watson του λέει: « Ακούσαμε πως ζείτε την ζωή ενός ερημίτη περιτριγυρισμένος από τις μέλισσες σας και τα βιβλία σας σε μια μικρή φάρμα στο South Downs”. Σε απάντηση ο Holmes του δείχνει ένα βιβλίο που έχει συγγράψει, “Πρακτικό Εγχειρίδιο του Πολιτισμού των Μελισσών, με ορισμένες Παρατηρήσεις περί του Διαχωρισμού της
 
Sherlock Holmes
Peter Cushing ως Sherlock Holmes
Βασίλισσας”, λέγοντας«Ιδού ο καρπός των σκεπτικών νυχτών και των επίμονων ημερών μου καθώς παρατηρούσα τις μικρές εργαζόμενες “συμμορίες” (εννοώντας τις μέλισσες), όπως παρατηρούσα άλλοτε τον εγκληματικό κόσμο του Λονδίνου». Υπάρχουν κάποιες αναφορές πως και ο ίδιος ο Sir Arthur Conan Doyle ασχολούνταν ερασιτεχνικά με την μελισσοκομία, κάτι που όμως δεν επιβεβαιώνεται επίσημα από την βιογραφία του.
 
 
Hendry Fonda
Ο Hendry Fonda το ’50s
Ο Henry Fonda (1905 – 1982) ήταν Αμερικανός ηθοποιός βραβευμένος με Όσκαρ για την ταινία «Στη Χρυσή Λίμνη» του 1981. Είναι γνωστός για τις ταινίες: «Τα Σταφύλια της Οργής» (1940), «Η γυναίκα πειρασμός» (1941), «Η Πόλη του Μίσους» (1943), «Οι 12 ένορκοι» (1957), «Κάποτε στη Δύση» (1968) κλπ. Ήταν ερασιτέχνης μελισσοκόμος και συνήθιζε να δίνει στους φίλους του βάζα με την ετικέτα «Henry’s Honey”.
 
Peter Fonda
O Peter Fonda στο Gold Ulee
Η σχέση του με την μελισσοκομία έγινε περαιτέρω γνωστή όταν ο γιος του Fonda Peter κέρδισε μία υποψηφιότητα για Όσκαρ για τον ρόλο του ως μελισσοκόμος στην ταινία “Gold Ulee” το 1997. Σε συνέντευξή του ο Peter Fonda ανέφερε: «Ο πατέρας είχε λίγες κυψέλες … Ήταν πρόσκοπος και σαν πρόσκοπος είχε όλες τις κονκάρδες, μια από αυτές ήταν για τη μελισσοκομία … είχε το ειδικό καπέλο, την στολή μελισσοκόμου… όλα».
 
 
Sir Edmund Percival Hillary
Sir Edmund Percival Hillary
Ο Sir Edmund Percival Hillary, (1919-2008) γεννήθηκε στο Όκλαντ της Νέας Ζηλανδίας. Είχε τιμηθεί με τους τίτλους του Ιππότη της Περικνημίδας, του μέλους του Τάγματος της Νέας Ζηλανδίας και Ιππότη-Διοικητή του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και απεικονίζεται στο χαρτονόμισμα των 5 δολαρίων της Νέας Ζηλανδίας.
 
Νωρίς εγκατέλειψε την καριέρα του ως δημοσιογράφος για να γίνει επαγγελματίας μελισσοκόμος και οι γιοί του συνέχισαν την οικογενειακή επιχείρηση. Ο Edmund όμως έχοντας πάθος θα την ορειβασία έγινε ο πρώτος άνθρωπος που κατέκτησε την κορυφή του Έβερεστ και εγκατέλειψε την μελισσοκομία οριστικά για να αφιερωθεί σε περαιτέρω εξερευνήσεις και την υπεράσπιση των Sherpas, αναπτύσσοντας έντονη φιλανθρωπική δράση.
 
 
Neil Gaiman
Ο Neil Gaiman εν ώρα επιθεώρησης
Ο Neil Richard Gaiman (1960) είναι ένας Άγγλος συγγραφέας μυθιστοριογραφίας, κόμικ, θεάτρου και ταινιών. Στα αξιόλογα έργα του περιλαμβάνονται η σειρά κόμικ “The Sandman» και τα μυθιστορήματα «Stardust», «American Gods», «Coraline», και «The Graveyard Book». Έχει κερδίσει πολλά βραβεία, συμπεριλαμβανομένου των Hugo, Nebula, και Bram Stoker, καθώς και τα μετάλλια Newbery και Carnegie για το ίδιο έργο, κι έγινε ο πρώτος συγγραφέας που το κατάφερε (The Graveyard Book, 2008). Ξεκίνησε την μελισσοκομία συνεταιρικά με την Sharon, μια φίλη της γυναίκας του με δύο κυψέλες για χόμπι και τώρα έχει επτά. Όταν τις πρωτοπήρε έβαλε στοίχημα με τους φίλους του $10 για το ποιος θα τσιμπηθεί πρώτος και τελικά ήταν εκείνος που κέρδισε το στοίχημα.
 
Κάποιες φορές το tweetάρει ή γράφει γι’ αυτό στο blog του. Σε συνέντευξή του έχει πει: “Πολλοί με ρωτούν γιατί μου αρέσει η μελισσοκομία. Πιστεύω πως οι άνθρωποι πρέπει να έχουν πάντα ένα χόμπι που θα μπορούσε να τους σκοτώσει. Φυσικά, εάν κι εφ “όσον φέρεσαι λογικά σπάνια θα τσιμπηθείς.[…] Η μελισσοκομία με έχει αφυπνίσει σχετικά με την αστάθεια του φυσικού κόσμου. Μου αρέσει να αισθάνομαι πως συνεισφέρω στο περιβάλλον. Έτσι κάνω τον κόσμο ελαφρώς καλύτερο μέρος.»
 
Φυσικά υπάρχουν και άλλοι πολλοί σημαντικοί άνθρωποι που συνετέλεσαν στην εξέλιξη και  την διάδοση της μελισσοκομίας, όπως ο Δημόκριτος (~460 π.Χ.- 370 π.Χ.), ο Βενιαμίν Φραγκλίνος (1706-1790), ο Τόμας Έντισον (1847 – 1931), ο Lord BadenPowell (1857-1941), ο Karl von Frisch (1886-1982), ο JS Harbison (1826-1912), ο Λέων Τολστόι (1828-1910), ο Karl Kehrle (1898-1996), ο Fred Hale, Sr. (1890-2004), ο Lê Quý Quỳnh (1923-2012), ο Vicente Fox (1942), ο Βίκτορ Γιούστσενκο (1954), ο John Eels (1970)
 
 
The World History of Beekeeping and Honey Hunting, Eva Crane, Εκδόσεις Taylor & Francis Ltd, 1999

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.